P1050340

172

Jeny Woronczak

[8]

manie zgłoskotwórczości „i” przed samogłoską. Przyczyna tych różnic nie jest pewna. Być może Fulgencjusz przeznaczał swój utwór raczej dla średnich warstw ludności romańskiej, być może przebywając wiele lat w kręgu intelektualistów przymusowo oderwanych od kontaktu ze społeczeństwem — przesiąkł tak silnie językiem literackim, że nie potrafił już napisać utworu w stylu rzeczywiście ludowym.

Długość obu tekstów jest prawie identyczna: pierwszy liczy 2170 wyrazów, drugi 2189. Przy tak małej różnicy objętości utworów możemy wprost, bez użycia bardziej skomplikowanych metod rachunkowych, stwierdzić istnienie poważnej różnicy w bogactwie słownikowym: Augustyn użył tylko 543 wyrazów różnych, Fulgencjusz 657, a więc o 21 % więcej. Jeszcze wyraźniejsza różnica jest w hapaks-legomcnach: Augustyn ma ich 254, Fulgencjusz 379, czyli o 49% więcej. Wynika z tego, że Augustyn rzeczywiście ograniczał użyte przez siebie słownictwo, chcąc je dostosować do poziomu intelektualnego odbiorców. Jeżeli jednak zadamy pytanie nie o bogactwo słownikowe, niezaprzeczalnie większe u Fulgencjusza, lecz o zdefiniowaną na początku artykułu różnorodność leksyki, odpowiedź będzie zupełnie inna. Okaże się mianowicie, że wskaźniki różnorodności Gooda ć₂₀ oraz ć₃₀

obliczone dla całego utworu Augustyna są niższe niż dla utworu Fulgencjusza:

Augustyn    Fulgencjusz

N =2170 0,00882 0,000202

N = 2189

0,00903

0,000247

Oznacza to, że z tekstu Fulgencjusza łatwiej wybrać przypadkowo dwa i trzy identyczne wyrazy niż z tekstu Augustyna, mimo że wyrazów różnych ma więcej właśnie Fulgencjusz. Przyczyną tego nieco szokującego stwierdzenia jest fakt, że najczęstsze wyrazy mają u Fulgencjusza wyższe frekwencje niż u Augustyna. I tak cztery pierwsze rangi listy frekwencyjnej Augustyna są obsadzone frekwencjami 91,70,67,60, natomiast lista ta zaczyna się dla Fulgencjusza frekwencjami wyższymi: 103, 81, 75, 65.

Nie na tym jednak koniec różnic. Omawiane utwory różnią się poważnie, jeśli chodzi o przebieg zmian wskaźników różnorodności Gooda w zależności od długości analizowanych odcinków. Informuje o tym rys. 2, z którego można się dowiedzieć, że podczas gdy u Augustyna maksimum ć₂,₀ przypada na W = 44, a maksi-mum ć₃ o na N = 45, to u Fulgencjusza maksima obu tych wskaźników wiążą się z N = 127, a więc z odcinkiem prawie trzykrotnie dłuższym. Prócz tego różnica między wskaźnikami maksymalnymi a obliczonymi dla całego tekstu są u Augustyna większe (maksimum e_2fi jest większe o 32,5% od całkowitego, a maksimum ć₃₀ o 61,4%, natomiast dla Fulgencjusza mamy odpowiednio tylko 18,8% i 18,2",,).

W świetle dotychczasowych wywodów należy powyższe obserwacje interpretować w następujący sposób: podczas gdy u Augustyna utwór jest dzielony na krótkie, dość wyraźnie wydzielone partie poświęcone omówieniu poszczególnych tematów, spójność tekstu Fulgencjusza sięga o wiele głębiej, a odcinki tematyczne są słabiej zarysowane.

Wydaje się, że właściwości tc stoją w zgodzie z poduną wyżej charakterystyką