Przyjmując, żc numerem początkowym wejdzie 10 elementów z populacji całkowitej lic
3; 18; 33; 48; 53: 68; 83; 98; 113; 133.
icczńc slcladającć śię na populację całkowitą. Mą jednakowo repret^^ w próbie. Istotą doboru warstwowego jest podzielenie populacji całkowitej Z rozłączne grupy zwane warstwami w tak. sposób, aby elementy należą* £ każdej / grup. były do siebie jak najbardziej podobne. <>znacza to. że każda ** siwa powinna być'z punktu widzenia badanych cech w miarę jednorodna. na warstwy zależy od podjętej w badaniach problematyk, badawczej. W pn^ uczniów czy studentów. podział na warstwy dotyczyć może np. klas do któryś uczniowie uczęszczają, kierunku lub lat studiów, pochodzenia społecznego, mkj-sca zamieszkania, itp. w przypadku nauczyciel., dotyczyć może ich podziału * względu na tvp szkoły, staż procy, poziomu wykształcenia czy inne kryteria.
Przykład: Aby określić rzeczywisty czas pracy nauczycieli i wychowawcy zatrudnionych w systemie oświatowym, koniecznym jest podzielenie ogółu na. uczycicli na homogeniczne warstwy, zakładając, że zarówno normatywny, jafc i rzeczywisty czas pracy każdej warstwy nauczycieli jest inny. Biorąc to kryterium pod uwagę można ogól nauczycieli podzielić na następujące warstwy;
a) Nauczyciele placówek przedszkolnych;
b) Nauczyciele szkół podstawowych;
c) Nauczyciele szkół gimnazjalnych;
d) Nauczyciele szkół licealnych;
c) Nauczyciele praktycznej nauki zawodu;
f) Nauczyciele i wychowawcy placówek oświatowo-wychowawczych.
Z ogólnej liczby zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych nauczycieli. można pobrać próbę losową w sposób warstwowy. Losowanie wewnątrz każdej warstwy może być dokonywane bądź w sposób proporcjonalny, bądź n i eproporcj onalny.
Jeżeli wielkość prób losowych z poszczególnych warstw jest proporcjonalna do wielkości tych warstw np. (n/N). to będziemy mieli do czynienia z proporcjonalną próbą warstwową. Wielkość próby pobranej z każdej warstwy .jf (w podanym przykładzie z 6 warstw) będzie proporcjonalna do liczebności każdej warstwy składającej się na populację całkowitą ,.N”. Ten proporcjonalny sposób dobom próby do badań stosuje się wówczas, gdy chcemy mieć pewność. ż.c zróżnicowane wewnętrznie grupy składające się na populację generalną, będą właściwie reprezentowane w badaniach. Dlatego ważnym jest. aby badacz posiadał rzetelne informacje o populacji generalnej i o rozkładzie w niej poszczególnych warstw.
w niektórych badaniach uzasadniony jest nieproporcjonalny
próby. Dobór ten należy stosować wówL S ? dob6r "ar*
prtbj z **
k' ^r/.yklad losowego doboru proporcjonalnego:
Celem badań jest określenie rzeczywistego czasu pracy nauczyciel zatrud nlo„vcl. «' różnych typach «kól , placówkach oświatowo-wcctew, Populacja całkowy ^ucayctclt hc^ca N - 500000 **« j« z cych grup: A', + A2 + A • + Nt + A, + A^ liczących:
40000 osób 150000 osób 60000 osób 30000 osób 50000 osób 120000 osób
oj
- nauczyciele placówek oświatowo-wychowawczych _____
Zdecydowano dobrać próbę losową liczącą 2000 nauczycieli w sposób proporcjonalny w relacji 1/250 z każdej warstwy (n/N = 2000/500000).
Do próby badawczej wejdzie zatem co 250 osoba:
160 nauczycieli placówek wychowania przedszkolnego;
,\r, 600 nauczycieli szkól podstawowych;
V, 240 nauczycieli gimnazjów;
__ nauczyciele przedszkoli V - nauczyciele szkól podstawowych v* _ nauczyciele szkól gimnazjalnych v _ nauczyciele szkól licealnych / _ nauczyciele praktycznej nauki zawodu
,V4 320 nauczycieli liceów;
,V5 200 nauczycieli praktycznej nauki zawodu;
jV6 480 nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych.
Grupowy dobór próby może być stosowany wówczas, gdy sporządzenie wyczerpującej listy elementów wchodzących w skład populacji, takiej np. jak uczniowie czy nauczyciele wszystkich szkól w kraju jest niemożliwe lub bardzo trudne. Dobór taki odnosi sic wówczas nic do jednostek, lecz grup, którymi mogą być szkoły pewnej dzielnicy miasta, powiatu czy województwa, klasy szkolne, organizacje młodzieżowe, np. harcerskie, nauczyciele szkół, itp. Losowanie gtupowe polega na wcześniejszym sporządzeniu listy jednostek podlegających losowaniu szkół, klasy, organizacji młodzieżowych, a następnie losowaniu indywidualnym pewnej ich liczby, spośród kilkunastu lub kilkudziesięciu. Operatem losowania jest ponumerowany spis nie jednostek, lecz grup badanej zbiorowości, umożliwiający dokonanie prostego losowania lub losowania za pomocą tablic losowych Wylosowane grupy poddaje się badaniu z uwzględnieniem wszystkich jednostek wchodzących w skład danej grupy, tj. grup uczniów, sportowców, harcerzy, nauczycieli, itp.