PA121009

Sirukimi Wytrtygąą

97

możemy mieć nadzieję, że będzie mogła wyjaśnić mechanizm percepcji i interpretacji trudnych utworów poetyckich. Być może jedną z bar* dziej urzekających idei gramatyki kognitywnej i najlepszym dowodem jej otwarcia jest pogląd, że w niektórych przypadkach można dokooy-wać dwu lub więcej różnych analiz, by wytłumaczyć część faktów. Nie będą one kompletne, ale będą się nawzajem uzupełniać.

Starałam się w miarę obiektywnie przedstawić poglądy autorki. Powiem tylko, ie wiele tez kognitywizmu zreferowanych przez nią w tej pracy wydaje się mało przydatne do badań stylistycznych, przynajmniej w obecnej fazie rozwoju tej teorii.

Tak na przykład twierdzenie, że użycie może być czysto konceptualne, niweczy przedmiot badań stylistyki jako contretum odniesione bądź do innych konkretów stylistycznych, bądź do jakiegoś wzorca modelowego, historycznie zmiennego i uwikłanego w rozmaite zależności. Także od systemu języka i jego możliwości tekstotwórczych. które wcielają zjawiska konceptualne w zjawiska konkretne.

*

^Zasadniczą lukę w moich rozważaniach nad strukturą stylistyczną stanowi pominięcie dwu problemów, które chciałabym przynajmniej zasygnalizować. Pierwszy dotyczy kwestii stylów funkcjonalnych języka narodowego, tzw. „wielkich” stylów językowych, które zaczęli obszerniej opisywać prascy badacze stylu²⁵. W pewnym sensie usprawiedliwia mnie fakt, że ostatnio przypomniał swoją książkę na ten temat A. Wilkoń pt. T)pologia odmian językowych współczesnej polszczyzny*, który gruntownie omówił wewnętrzne odmiany języka polskiego, podając obszerną bibliografię. Cenne wydają mi się zwłaszcza wszechstronne charakterystyki językowe mówionej i pisanej polszczyzny. Moje propozycje klasyfikacyjne i terminologiczne różnią się pod pewnymi względami od proponowanych przez Wilkonia głównie tym, że dotyczą tylko stylów języka, których notabene nie nazywam językami. Gwary i żargony opisuję tylko od strony stylistycznej, co zresztą zaznaczyłam przy klasy-Uncji podanej na wstępie Historycznej ttyHrtyh język* pofatapo. Po

» Por Pmd* utoU dnitwnlm w latach IMS 19*9, oprać. M. R. Mtomom I W. .Górny, Wmm 1966

n 4 w.iw-A    -k —a----—■---—u »