pytania

jednak staliwa mają inny sposób ułożenia i wielkość ziaren odzwierciedlający krystalizację pierwotną.

59.    Jakie cechy odróżniają żeliwa od stali?

Ad.59. Żeliwa mają większą zawartość węgla 2,11-6,67%. Żeliwa w odróżnieniu od stali są rzadkopłynne co ułatwia wypełnianie form odlewniczych. Żeliwa mają niższą temperaturę krzepnięcia.

60.    Jak wygląda klasyfikacja żeliw?

Ad. 61 Żeliwa dzielimy na:

O żeliwa szare O żeliwa sferoidalne O żeliwa białe

O żeliwa ciągliwe, które dzielą się na ciągliwe białe i czarne/

61.    Opisz jaki kształt przyjmują wydzielenia grafitu w różnych rodzajach żeliw?

Ad.61.

•    Żeliwo szare - grafit w postaci równomiernie rozmieszczonych płatków.

•    Żeliwo sferoidalne - grafit w postaci wydzieleń kulistych

•    Żeliwo ciągliwe - grafit w postaci kłaczkowatych skupień (nazywany węglem żarzenia).

•    Żeliwo białe - mają strukturę zgodną z układem żelazo cementyt, wydzielenia grafitu nie występują

62.    Jak zmienia się struktura żeliw w zależności od zawartości węgla i krzemu?

Ad.62. Zmieniając zawartość krzemu reguluje się stosunek ilości cementytu do grafitu i tym samym zmienia się właściwości żeliwa. Krzem powoduje grafityzację cementytu. Im go więcej tym mniej cementytu. Żeliwa zawierające węgiel w postaci cementytu to żeliwa białe, natomiast żeliwa grafit to żeliwa szare.

63.    Wjaki sposób wytwarza się żeliwa szare?

Ad.63. Modyfikuje się ciekły stop poprzez dodanie bezpośrednio przed odlaniem w temp. ok.l400°C sproszkowanego żelazo-krzemu, wapnio-krzemu lub aluminium. Działanie modyfikatorów polega na odgazowaniu kąpieli i wymuszeniu krystalizacji grafitu na heterogenicznych zarodkach.

64.    Wjaki sposób wytwarza się żeliwo sferoidalne?

Ad.64. Powstaje w wyniku modyfikacji stopu o tendencji do krzepnięcia jako żeliwo szare o obniżonej zawartości siarki i fosforu poprzez dodanie do kąpieli ceru lub magnezu w wyniku czego grafit wydziela się w postaci kulek.

65.    Wjaki sposób wytwarza się żeliwo ciągliwe?

Ad.65. Powstaje w wyniku długotrwałego wyżarzania grafityzującego żeliwa białego w temp. ok. 1000°C.

66.    Jaki jest wpływ atmosfery wyżarzania na osnowę żeliwa ciągliwego?

Ad.66. Jeśli wyżarzanie będzie w atmosferze odwęglającej to otrzymamy żeliwo ciągliwe białe z powierzchniową warstwą ferrytu o grab. do 5mm i węgiel żarzenia. Jeżeli jest atmosfera obojętna nie reagująca z węglem zawartym w żeliwie to otrzymamy żeliwo ciągliwe perlityczne (występuje perlit i węgiel żarzenia). Jeśli to żeliwo po wyżarzaniu grafityzującym wygrzęjemy w temp. ok. 750°C to w strukturze pojawi się ferryt i takie żeliwo nazywamy ciągliwym czarnym.

67.    Wjaki sposób znakowane są różne gatunki żeliw?

WM

68.    Jakie typowe części maszyn są wykonywane z żeliw?

Ad.68. Koła zębate, wały korbowe, walce, pierścienie tłokowe, rury.

69.    Z jaki sposób znakowane są żeliwa sferoidalne?

Ad.69. Oznacza się przez Zs, a następnie 5 cyfrową liczbą, 3 pierwsze to min. wytrzymałość na rozciąganie w Mpa, 2 pozostałe to min. wydłużenie w %.

70.    Wjaki sposób znakowane są staliwa węglowe?

Ad.70. 200 - 400 „w”. Pierwsza liczba to granica plastyczności, druga to min. wytrzymałość na rozciąganie. Jeżeli jest przy ozn. litera w, to jest wówczas żeliwo wysokiej jakości i możemy zażądać składu chemicznego.

71.    W jaki sposób znakowane są staliwa stopowe?

Ad.71. Oznaczenie składa się z litery L (symbol staliwa), liczby określającej średnią zawartość węgla oraz liter oznaczających symbole pierwiastków stopowych np. L 120 G13 (1,2% węgla,13% manganu)

72.    Jaki jest główny dodatek stopowy i jaką pełni rolę w staliwie Hadfielda?

Ad.72. Głównym składnikiem jest mangan 11-14%. Umacnia on materiał podczas zgniotu. Materiał ten jest wówczas odporny na ścieranie i nie poddaje się go obróbce skrawaniem.