36
Czujnik z podstawą ustawia się na płycie suportu, natomiast w kłach wrzeciona i koni, mocuje się walec kontrolny Końcówkę czujnika ustawia się tak. aby znajdowała się g, wysokości osi walca kontrolnego Przesuwając su port odczytuje się wskazania czujnika. Pomi* należy przeprowadzić w dwóch płaszczyznach - poziomej i pionowej. Błąd nierównoleglojfc osi wrzeciona i konika do przesuwu suportu stanowi różnicę wskazań czujnika na określoną długości pomiarowej, np 0,02 mm/SOO ram g) Sprawdzanie prostopadłości osi do przesuwu stołu (rys. 1.44)
Czujnik mocuje się poprzez układ dźwigniowy we wrzecionie. Na stole ustawia są kątownik równolegle do prowadnicy poprzecznej. Dokonujemy najpierw pomiaru w punkcie I. a następnie przesuwamy stół i dokonujemy pomiaru w punkcie 2. Różnica wskazań czujniki stanowi błąd nieprostopadłośa osi wrzeciona i przesuwu poprzecznego stołu.
Rys.1.44. Sprawdzenie prostopadłości osi do przesuwu stołu
1.1.5.6. Sprawdzanie bicia promieniowego, osiowego i czołowego a) Sprawdzanie bicia promieniowego (rys.i.45)
Rys. 1.45. Sprawdzanie bicia promieniowego
Tolerancja bicia promieniowego obejmuje trzy błędy, które sprawdzane są jednocześnie: ■ nachylenie osi trzpienia do osi gniazda wrzeciona,
- mimośrodowość osi obrotu trzpienia i gniazda wrzeciona e,
- błędy kształtu powierzchni, której dotyka końcówka czujnika.
Schemat pomiaru bicia promieniowego przedstawia rys. 1.46. Czujnik mocowany jest sztywno do korpusu obrabiarki, a jego końcówkę doprowadza się do styku z mierzoną powierzchnią elementu obrotowego. W czasie jednego wolnego obrotu badanego elementu obserwuje się wskazania czujnika. Różnica wskazania maksymalnego i minimalnego stanowi podwójne bicie promieniowe.
Rys.1.46. Pomiar bicia promieniowego
W przypadku sprawdzania powierzchni stożkowych, końcówkę czujnika ustawia się pod kątem prostym do tworzącej stożka. Bicie promieniowe zmierzone w tym przypadku będzie większe od rzeczywistego, ze względu na zmianę średnicy koła, po obwodzie którego ślizga się końcówka czujnika. Bicie promieniowe powierzchni wewnętrznej można mierzyć stosując dodatkową dźwignię mocowaną na czujniku (rys. Móc) lub przy użyciu specjalnych trzpieni kontrolnych mocowanych w badanym otworze. W tym ostatnim przypadku, celem wyeliminowania błędów umiejscowienia trzpienia w otworze, należy dokonać pomiarów w czterech jego pozycjach co 90°. Błąd jest wtedy równy średniej arytmetycznej błędówdla tych czterech pozycji.