92
littdftno przebiegi mają najczęściej różne amplitudy i częstości, m1 ty można było obserwować obrazy nieruchome i o odpowiedniej wtul kości oscyloskopy wyposażone są we wzmacniacze osi X i Y . w I on sposób rozszerza się zakres możliwości stosowania nary 1Oskopów oraz zwiększa się dokładność obserwacji i pomiaru.
Obrazy złożenia drgań harmonicznych można w najprostszy ■poaób uzyskać za pomocą oscyloskopu poprzez przyłożenie dwóch pi zamiennych napięć do płytek odchylania pionowego i poziomego tor X i Y oscyloskopu). Źródłem napięcia przemiennego •noś# być odpowiedni generator lub sieciowe napięcie zasilania i ( y-liO Hz).
/.ml.tnę fazy napięcia przemiennego możemy najprościej uzyskać pomocą tzw. przesuwnika fazy. Wiadomo bowiem (patrz rozdział 1<>), Iż upadki napięcia przemiennego na cewce indukcyjnej oraz it.t kondensatorze są przesunięte w fazie w stosunku do natężenia piąilu płynącego przez te elementy elektroniczne. Przy tym wielkość przesu nięcia ' fazowego zależy od indukcyjności cewki '".i.-, pojemności kondensatora (patrz wzór (10.10)). Tym samym n«ulewna cewki indukcyjne lub kondensatory można wykorzystywać •1" regulacji fazy napięcia przemiennego.
pO « 9.6. Schemat układu pomiarowego do wyznaczania częstotliwości sygnału napięciowego pochodzącego od generatora G
Przebieg ćwiczenia
A. Wyznaczanie częstotliwości sygnału pochodzącego od nieznanego generatora
Al. Zmontować układ pomiarowy wg schematu przedstawionego na rys. 9.6. Obniżone za pomocą transformatorka dzwonkowego napięcie sieciowe U dołączamy do płytek odchylania po-ziomego oscyloskopu. Do płytek odchylania pionowego dołączamy generator sygnałów o zmiennej częstotliwości v^ , będący źródłem napięcia U^.
A2. Po włączeniu napięć zasilających dobrać odpowiednie wzmocnienia torów X i Y oscyloskopu (czyli wielkość obrazu na ekranie) oraz odpowiednią jasność i ostrość obrazu. Podstawa czasu oscyloskopu musi być wyłączona.
A3. Odrysować z ekranu oscyloskopu obrazy 10 różnych krzywych Lissajous odpowiadających różnym częstotliwościom sygnałów generatora.
Uwaga: Ze względu na ewentualną niewystarczającą stabilność aparatury elektronicznej oraz niewielkie fluktuacje częstotliwości mierzonych napięć, obraz krzywej Lissajous może ustawicznie się zmieniać.
W doświadczeniu musimy zaobserwować najprostszą postać figury i przerysować ją do karty pomiarowej.
Kyn. 9.7, Schemat układu pomiarowego do badania wpływu
przesunięcia fazowego drgań składowych na kształt krzywych Lissajous