W przypadku zapasów prawie zawsze sprawdza się reguła 80/20. Stąd też bardzo popularną metodą analizy zapasów przez logistyków jest analiza ABC. Pozwala ona na ustalenie wśród setek pozycji zapasów tych, które wymagają szczególnej troski z uwagi na ich koszty utrzymania, a szczególnie koszty zamrożenia środków obrotowych. Analiza ABC jasno określa grupę zapasów, które powinny być zarządzane w szczególny sposób. W stosunku do zapasów grupy A warto zastosować nawet drogie i pracochłonne metody minimalizacji.
Analiza ABC może być uzupełniona o analizę XYZ. Przy stosowaniu analizy XYZ poszczególne rodzaje materiałów' - na podstawie regularności zapotrzebowania na nie -są dzielone na trzy grupy:
materiały grupy X charakteryzują się regularnym zapotrzebowaniem, przy założeniu możliwości występowania niewielkich wahań, jak również wysoką dokładnością prognozowania poziomu tego zapotrzebowania (zużycia), 4' materiały z grupy Y charakteryzują się zapotrzebowaniem mającym charakter wahań sezonowych i/lub występowaniem istotnego przyrostu ze średnią trafnością prognoz,
materiały zakwalifikowane do grupy Z charakteryzują się bardzo nieregularnym
zapotrzebowaniem i niską dokładnością jego prognoz.
Tabela 1 Kombinacja analiz. ABC i XYZ.
Dokładność prognozy |
Wartościowość | ||
A B |
c | ||
X |
# wysoki poziom wartości zużycia ♦wysoka dokładność prognozy |
♦ średni poziom wartości zużycia #■ wysoka dokładność prognozy |
#■ niski poziom wartości zużycia ♦ wysoka dokładność prognozy' |
y |
# wysoki poziom wartości zużycia Uśrednia dokładność prognozy |
# średni poziom wartości zużycia # średnia dokładność prognozy |
<& niski poziom wartości zużycia # średnia dokładność prognozy |
z |
# wysoki poziom wartości zużycia #niska dokładność prognozy |
♦ średni poziom wartości zużycia # niska dokładność prognozy |
# niski poziom wartości zużycia ♦ niska dokładność prognozy |
Źródło: Ciesielski M.: Logistyka. Wydawnictwo „Terra”, Poznań 1996.