Skanowanie 11 01 17 06 (30)

Odpowiedzi na pytania dotyczące problemów klinicznych

mogące wzbudzić w pacjencie obawy, że umiera, ma atak serca lub może zwariować.

2.    B. Omamy słuchowe w postaci głosów zwracających się w drugiej osobie. Chorzy słyszą glos lub głosy mówiące bezpośrednio do nich. Treścią tych omamów mogą być prześladowania, uwagi krytyczne, pochlebstwa, polecenia (omamy nakazujące). Omamy słuchowe

w drugiej osobie często towarzyszą zaburzeniom nastroju z objawami psychotycznymi; ich treść bywa zgodna z z nastrojem, a więc potępianiem czy prześladowaniem w depresji oraz schlebianiem w manii.

3.    D. Urojenia prześladowcze. Są to fałszywe przekonania pacjenta o tym, że jest zagrożony, prześladowany, niszczony, nękany, oszukiwany lub jest ofiarą spisku.

4.    F. Urojenia wpływu (oddziaływania). Są to

fałszywe przekonania, że myśli, uczucia, działania, impulsy są wytwarzane i narzucane przez

jakieś zewnętrzne siły czy instytucje, np. przekonanie pacjenta, że wybił szybę „zmuszony" przez demony. Urojenia te są pierwszorzędo-wym objawem schizofrenii.

5.    H. Urojenia odnoszące. Są to fałszywe przekonania, że pewne przedmioty, zdarzenia lub ludzie mają ogromne, niezwykle znaczenie

i szczególny związek z pacjentem, np. przekonanie, że spiker w telewizji mówi bezpośrednio o pacjencie.

6.    A. Gonitwa myśli. Pacjenci mogą subiektywnie doświadczać przyspieszenia toku myśli; czasami czują, że myśli biegną szybciej, niż mogą je wyrazić. Gwałtownie łączące się myśli, tworzące strumień powiązanych ze sobą wątków, określa się jako gonitwę myśli. Niepowstrzymana potrzeba wyrażania myśli, co sprawia, że trudno przerwać wypowiedź, nazywa się przymusem mówienia.

Odpowiedzi na pytania szczegółowe

&
faul

1.    (a) Anhedonia oznacza niezdolność do czerpa

nia przyjemności lub zadowolenia z jakiejkolwiek aktywności.

(b) Pozostałe objawy zespołu somatycznego, czyli biologicznego, depresji to:

•    zmniejszona żywość emocjonalna,

•    wczesne budzenie się,

•    największe nasilenie depresji w godzinach porannych,

•    zahamowanie lub podniecenie (agitacja) psychoruchowe,

•    wyraźna utrata apetytu.

•    utrata masy ciała,

•    osłabienie popędu płciowego. -

2.    (a) Rozmyślne samouszkodzenie to szerokie

pojęcie odnoszące się do każdego celowego działania podejmowanego ze świadomością, że może być niebezpieczne dla zdrowia. Mogą to być: zatrucie (wskutek przedawkowania leków), zranienie (cięcie, podpalenie) lub inne formy samouszko-dzeń. Samobójstwo jest zamierzonym i skutecznym działaniem kończącym życie, usiłowanie samobójstwa oznacza nieskuteczną próbę samobójczą. Samobójstwo i usiłowania samobójcze są odmianami samouszkodzenia.

(b) Na poważne tendencje samobójcze wskazują następujące czynniki:

•    Próba została wcześniej zaplanowana.

•    Podjęto odpowiednie środki ostrożności, aby uniknąć odkrycia lub odratowania.

•    Zastosowano gwałtowną metodę.

•    Nie szukano pomocy po podjętej próbie.

3.    (a) Urojenia oddziaływania (wpływu) to fałszy

we przekonania, że myśli, uczucia, działania, impulsy znajdują się pod kontrolą lub wpływa na nie jakaś zewnętrzna sita.

(b) Według Kurta Schneidera obecność co najmniej jednego objawu pierwszorzędowego, przy braku schorzeń somatycznych, które mogłyby być przyczyną zaburzenia, wskazuje na schizofrenię. Objawy pierwszorzę-dowe przedstawiono na ryc. 4.6.

4.    (a) Lęk uogólniony (wolno płynący) nie wystę

puje w postaci oddzielnych epizodów i zwykle trwa godzinami, dniami lub na

wet dłużej; osiąga nasilenie od łagodnego do umiarkowanego. Nie jest związany z określoną sytuacją czy zewnętrznym zagrożeniem (tzn. płynie wolno); jest to raczej nadmierne zamartwianie się lub przesadna obawa o zwykłe codzienne zdarzenia życiowe (np. utrzymanie pracy, związki partnerskie, obowiązki). Lęk przeżywany w trakcie napadów paniki zaczyna się nagle, występuje w postaci krótkotrwałych, ograniczonych epizodów, jest silny, towarzyszą mu burzliwe objawy wegetatywne, (b) Ataki paniki spotyka się nierzadko w następujących stanach:

•    zaburzenie lękowe paniczne,

•    zaburzenia lękowe fobiczne: agorafobia, fobia społeczna, fobie specyficzne,

•    zaburzenie stresowe pourazowe.

5. (a) Natręctwa to mimowolne myśli, wyobrażenia i impulsy, które:

•    nawracają i są uporczywe; są przykre, powodują cierpienie;

•    pojawiają się pomimo świadomego oporu; pacjent próbuje się im przeciwstawiać, ale nie daje to skutku;

•    są uznawane przez pacjenta za jego własne myśli.

Kompulsje to uporczywie powtarzane czynności myślowe (np. liczenie, modlenie się, powtarzanie cicho słów, wierszy) oraz działania fizyczne (np. sprawdzanie, upewnianie się, mycie rąk. rytuały). Oto ich cechy:

•    Uczucie przymusu wykonania określonych czynności w odpowiedzi na natręctwa lub w imię pozbawionych sensu „zasad".

•    Czynności są wykonywane, aby zmniejszyć lęk; łączy się z nimi przekonanie, że zapobiegną one „strasznemu zdarzeniu", chociaż działania te w żaden realny sposób nie są związane ze zdarzeniem.

•    Przeżywane są jako czynności przykre, których wykonywaniu pacjent stara się opierać.

(b) Następujące pytania mogą ułatwić wykrycie natręctw i kompulsji:

•    Czy boi się zabrudzenia nawet po umyciu się?

341