30
lub
Ml,m> *-1
13 prawo Kirchhoffa - dla obwodów o napięciach i prądach zmiennych w czasie, zawierających rezystory, cewki i kondensatory - w celu uzyskania jednoznacznego sformułowania wymaga określenia dodatkowych założeń. Należy przyjąć, że obwód jest ekranowany od wpływu obcych strumieni elektrycznych i magnetycznych, a więc że nie indukują się dodatkowe ładunki w kondensatorach ani dodatkowe siły elektromotoryczne w cewkach (inaczej, że obwód nie jest sprzężony pojemnościowo i indukcyjnie z innymi obwodami). Ponadto zakłada się, że w stosunku do napięć występujących na cewkach złożonych z dużej liczby zwojów można pominąć siły elektromotoryczne indukcji własnej i wzajemnej indukowane w konturach oczek obwodu, będących pojedynczymi zwojami. Jeżeli spełnione są wymienione założenia, to II prawo Kirchhoffa dla napięć zmiennych w czasie przybiera postać:
ie{l,m) k-l
gdzie m jest liczbą wszystkich możliwych oczek (konturów) w obwodzie.
IW każdym zamkniętym konturze suma (po wszystkich gałęziach obwodu) napięć pomnożonych przez współczynniki i>tt jest równa zero.
Współczynniki są zdefiniowane następująco:
(+1, gdy gałąź k ma orientację zgodną z orientacją oczka i,
-1, gdy gałąź k ma orientację przeciwną do orientacji oczka i,
0, gdy gałąź k nie należy do oczka i.
Przez orientację oczka rozumie się przyjęty kierunek obiegu. W rozważaniach nietopo-logicznych można orientację gałęzi opierać na napięciu. Przy rozważaniach topologicznych gałęzie są zorientowane prądami i należy pamiętać, że wszystkie gałęzie aktywne i pasywne mają napięcia zastrzałkowane przeciwko prądom.
Spośród wszystkich m możliwych do utworzenia oczek jest tylko n oczek niezależnych. Z rozważań topologicznych wynika, że
n -g-w* 1 . (2.12)
Aby uniknąć sprzeczności w funkcjonowaniu II prawa Kirchhoffa, należy wykluczyć występowanie konturów złożonych wyłącznie z idealnych źródeł napięciowych.
Dla obwodów o wymuszeniach sinusoidalnych w stanie ustalonym każde napięcie w obwodzie ma postać uk = | Umh \ sin(cof + (3k), więc II prawo Kirchhoffa przybiera postać:
A (2.13)
2.3. Liniowe obwody elementarne przy wymuszeniu sinusoidalnym 2.3.1. Idealny rezystor
Idealny rezystor (rys. 2.2) jest to element bezinduk-cyjny i bezpojemnofciowy, dla którego pomija się zjawisko naskórkowości (skin effect !), czyli zakłada się R = const bez względu na wartość pulsacji to.
Dla dowolnych przebiegów związek między prądem i napięciem w rezystorze ma postać
uR=Ri. (2.14)
Dla prądowego wymuszenia sinusoidalnego
(2.15)
*' = |/Jsin(cor+t|0 , =
otrzymuje się
MJJ=f?i=/?|/m|sin(cot+ili)= li/^lśmlcot+ij;) , t|iB = i|t , (2.16)
a więc dla rezystora przy sinusoidalnym wymuszeniu prądowym otrzymuje się odpowiedź napięciową'też sinusoidalną, przy czym amplituda napięcia
(2-12)
jest proporcjonalna do amplitudy prądu. Współczynnikiem proporcjonalności jest rezystancja R. Po podzieleniu równania (2.17) obustronnie przez -fi otrzymuje się związek dla wartości skutecznych
i^i (2.i8)
a więc wartość skuteczna napięcia na rezystorze jest proporcjonalna przez współczynnik R do wartości skutecznej prądu płynącego przez rezystor. Jest to prawo Ohma dla wartości
) Zjawisko polega na wypieraniu prądu do zewnętrznych warstw przewodu. Prąd płynie mniejszym przekrojem. Uwidacznia się to jako zwiększenie się rezystancji wraz ze wzrostem pulsacji.