skanuj000270

Procesy strzelców przy Murze Berlińskim

nia ogólne praw człowieka, a w szczególności ochronę prawa do życia, powinny były dojść do takiej samej interpretacji jak sądy RFN. Kwestia, czy dokonano transformacji Międzynarodowego Paktu do prawa krajowego, czy też nie, pozostaje tu bez znaczenia.

B. Ocena Trybunału

1. Zasady ogólne

49.    Po pierwsze, Trybunał przypomina o fundamentalnych zasadach ustanowionych w prawie precedensowym Trybunału co do interpretacji i zastosowania prawa krajowego.

Choć obowiązkiem Trybunału jest, zgodnie z art. 19 Konwencji, zapewnienie przestrzegania zobowiązań wynikających dla Układających się Stron z Konwencji, jego zadaniem nie jest zajmowanie się błędami faktycznymi lub prawnymi rzekomo popełnionymi przez sądy krajowe, chyba że, i tylko w takim zakresie, w jakim mogły one ograniczyć prawa i wolności chronione Konwencją (zob., między innymi, wyrok w sprawie Schenk przeciwko Szwajcarii z 12 lipca 1988 r., Seria A nr 140, s. 29, § 45). Ponadto, interpretacja oraz stosowanie prawa krajowego leży głównie w gestii władz krajowych, w szczególności sądów (zob., mutatis mutan-dis, wyrok w sprawie Kopp przeciwko Szwajcarii z 25 marca 1998 r., Re-ports of Judgments and Decisions 1998-11, s. 541, § 59).

50.    Po drugie, Trybunał przypomina o fundamentalnych zasadach ustanowionych w prawie precedensowym Trybunału w odniesieniu do art. 7 Konwencji, w szczególności w wyroku w sprawie S.W. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu oraz w wyroku w sprawie C.R. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu z dnia 22 listopada 1995 r. (odpowiednio Seria A nr 335-B oraz 335-C, s. 41-42, §§ 34-36, oraz s. 68 i 69, §§ 32-34):

»Gwarancje zawarte w art. 7, który stanowi konieczny element rządów prawa, zajmują szczególne miejsce w systemie ochrony Konwencji, co podkreśla fakt, że zgodnie z art. 15 Konwencji, nie jest możliwe odstępstwo od tej zasady w przypadku wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego. Art. 7 należy zatem rozumieć i stosować, jak wynika to z jej przedmiotu i celu, w sposób, który umożliwia efektywną ochronę przed samowolnym ściganiem, oskarżaniem czy karaniem.

Tym samym, jak stwierdził Trybunał w wyroku z dnia 25 maja 1993 r. w sprawie Kokkinakis przeciwko Grecji (Seria A nr 260-A, s. 22, § 52), art. 7 nie ogranicza się jedynie do zakazu stosowania prawa karnego wstecz na niekorzyść oskarżonego: obejmuje, wyraża on również, w sposób bardziej ogólny, zasadę, że tylko ustawa może zdefiniować przestępstwo i wyznaczyć karę (nullum crimen, nulla poena sine lege), oraz zasadę, że prawa karnego nie można interpretować rozszerzaj ąco na niekorzyść oskarżonego, na przykład przez użycie analogii. Z powyższych reguł wynika, że przestępstwo musi być jasno zdefiniowane przez prawo. W wymienionym tu wyroku Trybunał stwierdził ponadto, że wymóg ten jest spełniony, gdy osoba, na podstawie sformułowań odpowiednich przepisów, oraz, o ile jest to konieczne, posiłkując się interpretacjami sądowymi tychże, może dowiedzieć się, jakie działania czy zaniechania powodują jej odpowiedzialność karną. W ten sposób Trybunał wskazał, że mówiąc

0    »prawie«, art. 7 nawiązuje do tej samej koncepcji jak ta, do której w innym miejscu odnosi się Konwencja, używając tego samego terminu, tj. koncepcji, która obejmuje zarówno prawo pisane, jak i niepisane, oraz wymogi jakościowe w stosunku do nich, w szczególności te dotyczące przystępności i przewidywalności (patrz wyrok w sprawie Tolstoy Milo-slavsky przeciwko Zjednoczonemu Królestwu z dnia 13 lipca 1995 r., Seria A nr 316-B, s. 71-72, § 37). Jednakże bez względu na to, jak jasno określony jest przepis prawny, w tym przepis prawa karnego, w każdym systemie prawnym istnieje nieodzowny element interpretacji sędziowskiej. Zawsze bowiem istnieć będzie potrzeba wyjaśnienia kwestii budzących wątpliwości oraz dostosowania przepisów do zmieniających się okoliczności. Faktycznie, wśród Państw Stron Konwencji, ciągły rozwój prawa karnego poprzez tworzenie prawa przez sądy stanowi głęboko zakorzeniony

1    konieczny element tradycji prawnej. Art. 7 Konwencji nie może być odczytywany jako zakaz stopniowego objaśniania reguł odpowiedzialności karnej przez interpretację sądową poszczególnych przypadków, pod warunkiem, że wynik rozwoju takiej interpretacji jest zgodny z istotą przestępstwa i można go było zasadnie przewidzieć«.

2. Zastosowanie wyżej wymienionych zasad do bieżącej sprawy

51. W świetle wyżej przedstawionych zasad dotyczących zakresu swojej kognicji, Trybunał stwierdza, że zadaniem Trybunału nie jest orzekanie

185