skanuj0002

PRZEWODNICZĄCY KOLEGIUM REDAKCYJNEGO WYDAWNICTWA POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ

Kazimierz Furtak

PRZEWODNICZĄCY KOLEGIUM REDAKCYJNEGO WYDAWNICTW DYDAKTYCZNYCH

Maria Misiągiewicz

REDAKTOR SERII Włodzimierz Wójcik

Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Stosowanej

RECENZENT Marek Stankiewicz SEKRETARZ SEKCJI Agnieszka Filosek ZESPÓŁ AUTORSKI

Małgorzata Duraj (red.), Barbara Oleś (red.), Joanna Brzezowska, Ryszard Duraj,

Piotr Fornal, Anna Foryś, Andrzej Foryś, Andrzej Fox, Kazimierz Frankiewicz, Barbara FriendI, |Paweł Korbeli, Jan Kurzyk, Antoni Kubisz, Maria Płaszyńska, Teresa Stępień, Jerzy Sanetra, Stanisław Stankowski, Danuta Sokalska, Franciszek Starzyk, Czesław Wilczyński, Ryszard Zach, Bronisław Zajączkowski

PROJEKT OKŁADKI Michał Jastrzębski © Copyright by Politechnika Krakowska, Kraków 2008

ISBN 978-83-7242-458-7

Wydanie pierwsze - 2000 r. Wydanie drugie - 2001 r. Wydanie trzecie - 2003 r.

Wydawnictwo PK, ul. Podchorążych 1, 30-084 Kraków; tel./fax: (0...12) 637 42 89, 628 23 80 e-mail: [e-mail] O www.pk.edu.pl/wydawnictwo Adres do korespondencji: ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

Druk i oprawę wykonano w Sekcji Poligrafii Politechniki Krakowskiej. Ark. wyd. 18,00. Ark. druk. 22,00. Podpisano do druku 25.06.2008 r.

Spis treści

Słowo wstępne....................................................................................................... 5

I. Zasadnicze wiadomości o pomiarach fizycznych............................................. 7

Wprowadzenie.................................................................................................. 7

1.    Pomiary wielkości fizycznych..................................................................... 10

2.    Błędy i niepewności pomiarowe.................................................................. 10

3.    Elementarna teoria niepewności przypadkowych........................................ 12

4.    Obliczanie niepewności pomiarów wielkości prostych............................... 17

4.1.    Obliczanie niepewności przypadkowych............................................. 17

4.2.    Obliczanie niepewności przypadkowych dla małej liczby pomiarów.    18

4.3.    Obliczanie niepewności systematycznych........................................... 19

4.4.    Całkowita niepewność pomiaru........................................................... 20

5.    Niepewności pomiarów pośrednich............................................................. 22

5.1.    Obliczanie niepewności przypadkowych pomiarów pośrednich.........    ’ 22

5.2.    Obliczanie niepewności maksymalnych.............................................. 22

6.    Opracowanie wyników pomiaru wielkości zależnych................................. 24

6.1. Opracowanie wyników pomiaru wielkości zależnych liniowo............    25

7.    Zapis wyników pomiaru oraz niepewności pomiarowych..................... 27

8.    Numeryczne opracowanie wyników pomiarów........................................... 29

9.    Klasa dokładności przyrządów pomiarowych.............................................. 30

10. Przykłady.......................................... 32

10.1.    Pomiar wielkości prostej..................................................................... 32

10.2.    Pomiar wielkości złożonej............................................................ 33

II. Opisy ćwiczeń.................................................................................................... 35

Bezpośrednie pomiary podstawowych wielkości fizycznych: długości i masy................... 35

1.    Pomiary długości.......................................................................................... 35

1.1.    Suwmiarka........................................................................................... 35

1.2.    Śruba mikrometryczna......................................................................... 36

2.    Ważenie ciał na wadze technicznej.......................................................... 37

3.    Mierniki prądu elektrycznego....................................................................... 38

Ćwiczenie 1. Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła prostego.............................................................................. 40

Ćwiczenie 2. Wyznaczanie momentów bezwładności ciał sztywnych metodami: wahadła fizycznego i torsyjnego.......................... 47

Ćwiczenie 3. Badanie drgań tłumionych wahadła torsyjnego...................... 55