Opisane zniekształcenia ograniczają czynność rąk, szczególnie zniekształcenie typu „łabędziej szyi”.
Stawy promieniowo-nadgarstkowe: zmiany zapalne w stawach pro-mieniowo-nadgarstkowych pojawiają się już we Wczesnym okresie rzs powodując ograniczenie zakresu ruchów, a z czasem zesztywnienie tych stawów.
Stawy łokciowe: zmiany zapalne w tych stawach występują zazwyczaj w późniejszym okresie choroby. Niekiedy pojawiają się duże zniszczenia powierzchni stawowych z ograniczeniem zakresu ruchów lub utrwalonym przykurczem. Przykurcz w zgięciu do 90° jest korzystniejszy dla funkcji kończyny górnej niż zesztywnienie stawu łokciowego w wyproście. Duży wysięk w tym stawie może wywierać ucisk na nerw łokciowy. Pojawiają się wówczas parestezje i bóle obejmujące obsząr unerwiony przez ten nerw. Niekiedy występuje porażenie mięśni, objawiające się niemożnością odwodzenia i przywodzenia palców. Cięższe uszkodzenia nerwu łokciowego powodują typowe zmiany kształtu ręki określane nazwą: „szpono-watość” ręki.
W okolicy stawu łokciowego, na tylnej powierzchni przedramienia, umiejscawiają się najczęściej guzki reumatoidalne. U niektórych chorych występuje zapalenie kaletek maziowych stawu łokciowego. W kaletce wypełnionej wysiękiem można wyczuć liczne twarde twory różnej wielkości.
Stawy barkowe: zmiany zapalne w stawie barkowym pojawiają się u około 30% chorych - raczej w późniejszym okresie rzs. Proces zapalny może toczyć się w samym stawie, tkankach okołostawowych, kaletkach maziowych, ścięgnach i mięśniach, powodując bóle oraz postępujące ograniczenie zakresu ruchów: odwodzenia, zginania i skręcania ramienia na zewnątrz. Z czasem utrwala się przykurcz w przywiedzeniu i rotacji ramienia do wewnątrz.
Stawy stóp: zniekształcenia stóp to stopy płaskie z zanikiem sklepienia podłużnego i poprzecznego, koślawością paluchów i palcami młotecz-kowatymi (rys. 7). Bolesne modzele na podeszwach stóp pod głowami II-V kości śródstopia powodują u chorych wiele dolegliwości i utrudniają chód (rys. 8).
Rysunek 7. Stopy poprzecznie płaskie, paluchy koślawe
Rysunek 8. Modzele na skórze podeszew stóp pod głowami podwichniętych kości śródstopia
Powstawaniu stopy końskiej sprzyja długotrwałe leżenie w łóżku ze slupami ustawionymi w zgięciu podeszwowym.
11 szkodzenie ścięgien stopy obserwuje się dość często, przeważnie jednak nie dochodzi do ich przerwania.
Zapalenie kaletek maziowych należy również do typowych zmian w obrębie stóp w przebiegu rzs.
Stawy kolanowe: proces zapalny toczący się w stawie kolanowym i wzrost ciśnienia wewnątrzstawowego spowodowany wysiękiem są
15