skanuj0007

3.3.2. Zmiany pozastawowe

Typowy dla rzs jest zanik mięśni, niekiedy bardzo znaczny. W kończynie górnej najwyraźniej występuje zanik mięśni ręki, przedramienia i obręczy barkowej, a w kończynie dolnej zanik mięśnia czworogłowego uda, brzuchatego łydki i mięśni stóp. Przyczyna zaniku mięśni w rzs nie jest jeszcze ostatecznie wyjaśniona. Przyjmuje się istnienie związku między zanikiem mięśni a uszkodzeniem drobnych naczyń krwionośnych zaopatrujących mięśnie. U niektórych chorych występują objawy miopatii potwierdzonej badaniem elektromiograficznym. Uszkodzenie mięśni powoduje znaczny spadek ich siły występujący już we wczesnym okresie choroby.

Uszkodzenia nerwów obwodowych są następstwem ucisku wywieranego na nerw na przykład przez duży wysięk w stawie lub przez obrzęk błony maziowej. Występują one również pod postacią neuropatii cechującej się zaburzeniami czucia, osłabieniem czucia powierzchniowego (przeważnie w obrębie rąk i stóp), niekiedy osłabieniem siły mięśni zginających stopę grzbietowo.

Najpoważniejsze powikłania ze strony układu nerwowego są następstwem braku stabilności w stawach szczytowo-obrotowych, prowadzącego niekiedy do podwichnięcia lub zwichnięcia w tych stawach. Objawy neurologiczne są przeważnie skąpe - opisano jednak przypadki niedowładów lub porażeń kończyn, a nawet zejścia śmiertelne. Charakterystycznymi objawami braku stabilności i podwichnięcia w stawach szczytowo--obrotowych są: bóle karku promieniujące do potylicy, a niekiedy do skroni i czoła, trudności przy prostowaniu głowy i szyi z pozycji zgięcia do przodu oraz niemożność zgięcia głowy i szyi od tyłu. Znajomość tych objawów jest ważna, ponieważ w razie ich wystąpienia trzeba natychmiast zaprzestać wszelkich ćwiczeń fizycznych i porozumieć się z lekarzem.

Zmiany w narządach wewnętrznych nie mają, jak już wspomniano, swoistego charakteru poza skrobiawicą nerek i niedokrwistością oporną na leczenie preparatami żelaza.

Stale pogłębiające się inwalidztwo wywołuje zmiany w psychice, będące nukcją osobowości chorego na przewlekłą chorobę połączoną z dużymi bólami, prowadzącą do zmiany wyglądu zewnętrznego, postępującego inwalidztwa, a często do przekreślenia ambicji i planów życiowych. Naj-i /ęściej występują reakcje nerwicowe neurasteniczne, rzadziej depresyjne. Niezależnie od reakcji nerwicowych występują u większości chorych /miany osobowości. Są one następstwem zmniejszania się aktywności '.polecznej, powolnego wycofywania się z zajęć zawodowych, jednostajnego /vcia i długich okresów.bezczynności. Chorzy stają się mniej towarzyscy, maleje krąg ich zainteresowań, osłabiają się kontakty międzyludzkie ograniczające się coraz bardziej tylko do rodziny. Uprzednio energiczni -przyjmują oni postawę rezygnacyjną. Niekorzystne zmiany osobowości utrudniają adaptację psychofizyczną. U wielu chorych rozwija się poczu-i ic zupełnej zależności od otoczenia.

3.3.4. Przebieg choroby

W miarę postępu choroby proces zapalny obejmuje coraz większą lu /bę stawów w kierunku od obwodu do linii środkowej ciała. Skóra polu ywająca chore stawy jest blada, a jej ciepłota podwyższona. Widoczne |fM zatarcie obrysów stawów spowodowane pogrubieniem torebki stawowej oraz gromadzeniem się wysięku w jamie stawu. Pojawia się ograniczeni c zakresu ruchów w stawach, a w sąsiedztwie chorych stawów zaznacza Mę coraz wyraźniej zanik mięśni i skóry. Występuje często zapalenie pochewek ścięgien, ścięgien, kaletek maziowych. Do typowych skarg < liorych należy uczucie tzw. porannej sztywności stawów, ustępujące w miarę wykonywania codziennych czynności.

W okresie pełnego rozwoju rzs zniekształcenia stawów i zanik mięśni ■.ą już znaczne. Powstają przykurcze w stawach, jak również zaburzenia n li zwartości. U niektórych chorych stwierdza się zmiany w narządach wewnętrznych, przede wszystkim objawy skrobiawicy nerek.

19