Ćwiczenie 3
Próby statyczne rozciągania metali opisane w ćwiczeniach 1 i 2 są próbami podstawowymi dla materiałów plastycznych (miękka stal, aluminium, miedź i in.). Dla materiałów kruchych (np. żeliwo, beton), które znacznie lepiej pracują na ściskanie niż na rozciąganie, próba rozciągania jest próbą dodatkową, natomiast próbą podstawową jest próba ściskania metali, będąca przedmiotem normy PN-57/H-04320 wraz ze zmianami podanymi w Biuletynie PKNiM nr 5/79 r. poz. 41.
Celem ćwiczenia jest zbadanie własności wytrzymałościowych na ściskanie materiałów kruchych i plastycznych, jednorodnych i niejednorodnych, oraz zaznajomienie się z maszynami wytrzymałościowymi i aparaturą pomiarową używaną do tego typu badań. Wymieniona norma rozróżnia dwa rodzaje próby statycznej ściskania metali: próbę zwykłą i próbę ścisłą.
Celem próby statycznej zwykłej jest wyznaczenie:
— wyraźnej granicy plastyczności,
— wytrzymałości na ściskanie,
— skrócenia względnego,
— wykresu ściskania.
Należy pamiętać, że wyraźną granicę plastyczności określa się jedynie dla tych materiałów plastycznych, które ją mają, a wytrzymałość na ściskanie - dla materiałów kruchych, to znaczy takich, które podczas próby ulegają zniszczeniu (rozkruszeniu).
Próbę statyczną ściskania nazywa się próbą ścisłą, jeżeli jej celem jest wyznaczenie:
41