skanuj0019

nia po pokoju, co przynosi mu ulgę. Najgorszym natomiast okresem dnia są dla chorego pierwsze godziny po wstaniu z łóżku, kiedy rozpoczyna on wykonywanie codziennych czynności. Pojawia się wówczas przykre uczucie sztywności kręgosłupa i stawów zwane „sztywnością, poranną”, ograniczające znacznie aktywność ruchową i mijające dopiero po rozruszaniu się. Opisane dolegliwości i wywołana nimi bezsenność powodują wyczerpanie fizyczne, wzmożoną pobudliwość nerwową, brak apetytu i chudnięcie.

4.3.1. Zniekształcenia kręgosłupa i stawów kończyn

Zesztywnienie kręgosłupa i przykurcze mięśni nadają chorym charakterystyczny wygląd. Lordoza lędźwiowa kręgosłupa jest płaska, kifoza piersiowa znacznie pogłębiona. Wytworzenie się dużej kifozy piersiowej powoduje przesunięcie łopatek i barków do przodu. Powstają typowe dla zzsk plecy okrągłe, a mięśnie piersiowe przykurczają się. Lordoza szyjna znacznie się pogłębia, rozwijają się przykurcze mięśni karku. Głowa podana jest do przodu i ustawiona w skłonie do tyłu. Na skutek ograniczenia zakresu ruchów głowy i szyi zawęża się znacznie krąg widzenia i chory chcąc spojrzeć w bok musi obrócić się całym ciałem. Klatka piersiowa jest spłaszczona w wymiarze strzałkowym, a jej ruchomość oddechowa znacznie zmniejszona lub minimalna. Powstaje przeponowy tor oddychania (przy wdechu nadbrzusze wydyma się balonowato do przodu).

U około 25% chorych występują zmiany zapalne w stawach biodrowych będące przyczyną skostnienia i zesztywnienia jednego lub obu tych stawów. Podobne zmiany pojawiają się rzadziej w stawach barkowych. Nieprawidłowości w postawie ciała chorego w zaawansowanym okresie zzsk ilustruje rysunek 30 (w postawie stojącej maksymalnie wyprostowanej i w maksymalnym skłonie do przodu).

Opisane powyżej zmiany w postawie ciała chorych stwarzają niekorzystne warunki dla statyki, zarówno w postawie stojącej, jak i w czasie chodu, pogłębiające się jeszcze bardziej przy pojawieniu się przykurczów w jednym lub obu stawach biodrowych.

Rysunek 30. Typowa'postawa ciała chorego w zaawansowanym okresie zzsk 4.3.2. Zmiany pozastawowe

U chorych na zzsk występują również zmiany w narządach wewnętrznych i w narządzie wzroku. Najczęstsze są zaburzenia wentylacji płuc wynikające z ograniczenia ruchomości oddechowej klatki piersiowej oraz zwiększenie kifozy i zesztywnienia kręgosłupa piersiowego. Rzadko wys-tępują jednak u tych chorych objawy niewydolności oddechowej. Wielu autorów uważa, że niedomykalność zastawki aorty jest charakterystyczną dla zzsk wadą serca. Chorzy ci zapadają często na kamicę nerkową, natomiast skrobiawica nerek występuje u nich niezwykle rzadko. Typowe dla //.sk jest występowanie zapalenia jagodówki u znacznej liczby chorych.

4.3.3. Przebieg choroby

Przebieg choroby jest przewlekły z okresami występujących na przemian zaostrzeń i remisji. Ewolucja tej choroby nie zawsze odbywa się w sposób ciągły - niekiedy zajęte są równocześnie różne odcinki kręgosłupa. Przebiegu zzsk nic można nigdy przewidzieć, ponieważ postęp i bomby może zatrzymać się w każdym jej okresie. Istnieją postacie zzsk, w których zmiany utrzymują się przez wiele lat tylko na poziomie

43