234
Vt. Fi&kcje wiem zmlennycti
Niech (x,y) e !2. Zbiór AT((;t,y),r) = {(x;y): (x - i)2 + (y -y)2 < r2} jest w R2 wnętrzem koła o środku w (x,y) i promieniu r. Zbiór taki nazywamy otoczeniem punktu (x,y) o promieniu r.
Jeżeli (x,y) e £>, c R2 i istnieje r > 0 takie, że K((x,y),r) c Df, a /(x) jest dwukrotnie różniczkowalna w (x,y), to możemy określić tempo zmian funkcji / w pewnym otoczeniu punktu (r, y) w zależności od znaków pochodnych pierwszego i drugiego rzędu odpowiedniej zmiennej. Tę zależność przedstawiono schematycznie w tabl. VI. 1.
Tablica VI. 1
//(*,?) |
//(*,?) | ||||
+ |
— |
+ |
— | ||
+ |
/ rośnie coraz szybciej |
/ rośnie coraz wolniej |
+ |
/ rośnie coraz szybciej |
/ rośnie coraz wolniej |
— |
/ maleje coraz wolniej |
/ maleje coraz szybciej |
- |
f maleje coraz wolniej |
/ maleje coraz szybciej |
ze względu na zmienną x, przy y = j> |
ze względu na zmienną y, przy x = x |
Uwaga: Porównaj tabl. VI..1 z analogiczną tablicą w części C par. 11.4, która prezentuje zależność rodzaju tempa zmian wartości funkcji jednej zmiennej od znaku jej pierwszej i drugiej pochodnej.
Jednocześnie, gdy f"Jx,y) > 0 (<0), wtedy przekrój wykresu Wf płaszczyzną y = y jest krzywą wypukłą (wklęsłą) w pewnym otoczeniu punktu (x,y). Natomiast gdy fyy(x,y) > 0(< 0), to przekrój wykresu Wf płaszczyzną o równaniu x = x jest krzywą wypukłą (wklęsłą) w pewnym otoczeniu punktu (x, y).
Przykład VL3.2
Ustalimy w otoczeniu punktu P (1; -1) tempo zmian funkcji f(x,y) = y2 +y3x ze względu na każdą ze zmiennych.
Wyznaczamy pochodne cząstkowe pierwszego rzędu i czyste rzędu drugiego. Są nimi:
fx'(x,y) = y\ fXI(x,y) = 0, oraz fy'(x,y) = 2y + 3y2x, fyy(x,y) = 2+6yx.