skanuj0042 (3)

Ma(OH),+ 2NH/ fl Mg²’ + 2 H,0 + 2 NH₃aq lub

fMgOIIbCOi + 3 NH/ fl 2Mg²⁺ + 2H₂0 + HC0₃'+3NH₃aq

Innym niepożądanym procesem, powodującym obniżanie stężenia anionów C0₃²~, jest tworzenie się w temperaturze pokojowej karbaminianu amonowego:

20°C

(NH^COj fl NH₄(H₂N-COO) + H₂0

60°- 70°

Ogrzewanie do 60-70°C roztworu w którym wytrącamy węglany sprawia że karbaminian amonu przekształca się praktycznie całkowicie w (NH₄)₂C0₃.

Dodatkową korzyścią, wynikającą ze strącania węglanów 4 grupy z ogrzanego roztworu, jest przemiana osadu bezpostaciowego w drobnokrystaliczny. Oddzielenie krystalicznych BaC0₃, SrC0₃ i CaC0₃ od roztworu zawierającego sole Mg²⁺, NU/, K* i Na⁴ jest pełniejsze. Inaczej mówiąc - bardziej ilościowe.

4.2. Wybrane reakcje kationów 4 grupy

Kationy 4 grupy Freseniusa różnią się od wcześniej omawianych m.in. znacznie wyższą rozpuszczalnością wodorotlenków. O ile stosowane przez nas roztwory nie zawierają jonów C0₃² , to nawet silna alkalizacja (dodanie roztworu NaOH lub KOH) nie wywołuje wytrącania się osadu. Rozpuszczalność wodorotlenków wzrasta w kolejności: od 0,011 mol/dm' (Ca(OH)₂) poprzez 0,043 mol/dm³ [Sr^OH^], aż do 0,11 mol/dm³ [Ba(OH)₂)]. Wypada przypomnieć, że niezależnie od stężenia roztworów nasyconych, mówimy tu o silnych zasadach, a więc całkowicie zdysocjowanych. Dajemy temu wyraz zapisując ich dysocjację jako nieodwracalną, np.:

Ba(OH)₂ -* Ba²* + 2 HO”

Ca(OI I)₂ -* Ca²* + 2 HO

Roztwory, w szczególności alkaliczne, pochłaniają samorzutnie C0₂ z powietrza:

COj + HO 2 HC0₃"

HC0₃'+H0 £ CC^ + HjO

W obecności nadmiaru jonów HO , jony wodorowęglanowe reagują dalej tworząc jony C0₃²~. A zatem gdy do rozpuszczalnej soli Ba²⁺, Sr²* lub Ca²* dodajemy roztwór silnie zasadowy, możemy oczekiwać pojawienia się białego zmętnienia (lub nawet osadu węglanów):

Me²* + CO3²* McCO; gdzie Me²* jest kationem 4 grupy

Omówimy teraz podstawowe reakcje strąceniowe kationów 4 grupy. Węglany wytrącamy w środowisku umiarkowanie zasadowym (8 < pil < 8,5). Już słabe zakwaszenie roztworu uniemożliwia przekroczenie ich iloczynów rozpuszczalności. W związku z tym słaby kwas, jakim jest CH3COOH (1C, = 1,8 10'⁵), jest skutecznym rozpuszczalnikiem BaC0₃, SrCOi i CaCOj. Proces rozpuszczania możemy zapisać następująco:

MeCO, + 2 CHjCOOH — Me²* + 2 CH₃COO* + C0₂t + H₂0

Jeżeli do obojętnego roztworu chlorków lub azotanów Ba²*, Sr²* i Ca²* wprowadzimy jony Cr0₄² (np. w postaci K₂CrOi), to zaobserwujemy tworzenie się żółtego osadu BaCrCb z ewentualną domieszką SrCrOd (tylko w przypadku znacznych stężeń jonów Sr²* i Cr0₄² ). Rozpuszczalność CaCr0₄ w wodzie jest tak duża, że osad nie wytrąca się.

Gdy wytrącanie chromianów prowadzimy w obecności CH3COOH, wówczas staje się ono selektywne - pojawia się jedynie osad BaCr0₄.

83