Antygeny szczepionkowe
atenuowane drobnoustroje
inaktywowane drobnoustroje
produkty metabolizmu komórek bakteryjnych
rozbite drobnoustroje lub ich fragmenty
białkowe antygeny rekombinantowe
syntetyczne peptydy
DNA kodujące antygeny białkowe
Adiuwanty
Substancje wzmagające w sposób nieswoisty immunogenność antygenów szczepionkowych
zmniejszają szybkość uwalniania antygenu z miejsca podania aktywują komórki prezentujące antygen (makrofagi i komórki dendrytyczne) aktywują układ dopełniacza
powodują wybiórczą aktywację limfocytów Tc i makrofagów lub limfocytów B
działają jako środek transportu antygenów