Osadniki gnilne - najbardziej rozpowszechnione urządzenie - służy do mechanicznego oczyszczenia ścieków. Dominują w nich procesy sedymentacji (osad na dnie), flotacji (kożuch) oraz fermentacja osadów.
Warunkiem prawidłowego działania jest nieprzekroczenie jego objętości równej dwu- trzydniowemu przepływowi ścieków. Przy przepływie wynoszącym 5-10 dni intensyfikują się w nim procesy rozkładu kwalifikując go jako urządzenie mechaniczni-biologicznego oczyszczania ścieków.
Konstrukcja osadnika powinna zapewnić szczelność dna i ścian. Osadniki odznaczają się zaletami:
- prosta budowa
- uśredniające działanie na skład ścieków
- skrócenie żywotności bakterii chorobotwórczych
- dobre strącanie zanieczyszczeń koloidalnych
Wady
- odtlenione ścieki i rozpuszczone siarkowodór