strona (14)

roujcóuj. Są tam np. związki różnych metali — żelaza, niklu, miedzi, srebra, a nawet platyny.

Fachowcy, specjaliści od produkcji szkła, wiedzą już doskonale, co trzeba wziąć, aby otrzymać szkło, powiedzmy zielone, na zielone wazoniki czy kieliszki, albo czego domieszać, żeby szkło było nieprzezroczyste, matowe, jak szyba w łazience, albo co dodać, żeby rurki szklane nie stopiły się potem w płomieniu w pracy w laboratorium chemicznym.

W hucie szkła są olbrzymie, zbudowane z ogniotrwałej cegły, wanny ogrzewane stale płomieniami gazowymi. Do tych wanien wsypywane są surowce.

—    Do każdej takie same? — przerwałem.

—    Właśnie że nie, do każdej trochę inne, bo przeznaczone na inne wyroby. Surowce topią się i mieszają w temperaturze 1500°C.

—    I co potem?

—    Dawniej wszystko robiło się ręcznie. Hutnik miał w ręku długą rurę, nazywaną piszczelem. Na jej koniec nabierał dużą kroplę płynnego szkła. Przez rurę dmuchał i tak powstawał mniejszy albo większy balonik szklany, troszkę podobny do baniek mydlanych, które robi czasem Adaś. Taki balonik zamknięty w formę we wprawnych rękach pracownika zamienia się powoli w szklankę, kieliszek, butelkę.

Dziś większość takich drobnych wyrobów szklanych wykonuje maszyna. Widziałem taką, która produkuje 60 szklanek na minutę.

Nie bardzo mogłem sobie wyobrazić maszynę, która sama robi szklanki, ale skoro Pan tak mówi...

Poszliśmy na spacer. Na dworze było już ciemno. I wtedy, w tym obcym dla mnie mieście Krośnie, wpadłem w głęboki wykop. W dole były olbrzymie, malowane rury. Tylko akurat pode mną rury były owinięte czymś dosyć miękkim. Przyjrzałem się temu bliżej. Ależ tak, to jest taka wata.

Pan pomógł mi wydostać się z tej pułapki, ale w moim futrze było już sporo waty szklanej.

Potem, już w hotelu, długo i cierpliwie wyczesywał mnie Pan, żeby szklane włókna nie kłuły i tłumaczył, że taka gorąca płynna masa szklana, znów z innymi dodatkami, może być przepuszczona przez maleńkie oczka sita i wtedy powstają włókna szklane.

Dla mnie było jednak teraz naj-najważniejsze, po co ta wata była tam, na dole.

Pan i to umiał mi wytłumaczyć;

— Szklana wata służy do izolacji. To takie ciepłe ubranko dla rur, którymi pewnie będzie płynąć gorąca woda. Szklana wata jest również bardzo mocna. Przy użyciu odpowiedniego kleju można z niej robić na specjalnym szkielecie łódki, a nawet nadwozia samochodowe, jak to jest np. w naszym Trabancie. Trzeba tylko przy tej pracy nosić ochronne rękawiczki.

Ale ta rada, jak mówią ludzie, była dla mnie, jak psu na budę.

A. SĘKOWSKA

WYDAWCA: WYDAWNICTWA CZASOPISM TECHNICZNYCH NOT Adres: Redakcja Kalejdoskopu Techniki, Warszawa l, ul. Czackiego 3/5, tel. 21-21-12. Redaguje kolegium: mgr inż. Włodzimierz Wajnert — naczelny redaktor, mgr Hanna Tyszka — z-ca naczelnego redaktora, inż. Józef Beck — redaktor działowy, Lech Brakowiecki — redaktor techniczny

Rysunki wykonali: S. Ciecierski, B. Kosacki, R. Kostrzewska, M. Łebkowska, M. Teodorczyk, W. Torbus. W. Wajnert.

Zakł. Graf. „Tamka”, Z-l, W-wa. Zam. 1657/71. Nakl. 100 000. U-24