Zdjęcie0100

C/yoadu pt<-«Juiu.ji są pr/cdmutcui transakcji rynków Tak^{1 2} .Air sławę psia/ pierwszy wprowadził A Smith, twórca ekonomii klasycznej Od jeg” s<² *>w etywmki te uległy przcimaiue. zwłaucoi tc w/ględu aa |X»tąp cywduacyj-ii) i tccłMMc/ay Czynniki produkcji u warunkach gospodarki rynkowe) poddane %ą alokacji pr/c/ mechanizm) rynku. un. Ze ryadt decyduje o ukrr²łon>n» u² /j.a. >²..«² jjsjj Alokacja c/ynmków produkcji dokonuje się popr/e/ akls kupna sprzedaży.

Na rynku czynników produkcji rozróżnia się dwa rodzaje podmiotów dysponenci czynników produkcji i podmioty, które te cenniki nabywają Do tych

pierwszych należą gospodarstwa domowe - sprzedają usługi czynników produkcji W przedsiębiorstwie dokonuje się łączenia (kombinowania) czynników produkcji w oparciu o konkretną technologię.

(Gospodarstwa domowe otrzymują wynagrodzenie za udostępnienie czynników produkcji, które przybiera róZnc formy. zaleZne od statusu relacji między gnap. domowym a przedsiębiorstwem

Z tytułu udostępnienia ziemi przedsiębiorstwom gosp. domowe otrzymują bądź czynsz dzierżawny (jcih oddają je w użytkowanie innym podmiotom) lub rentę gruntową (jeżeli wykorzystują ziemię dla celów- przedsiębiorstwa, które prowadzą członkowie gospodarstwa domowego)

Z tytułu udostępniania kapitału może otrzymać procent (gdy pożycza), dywidendę (gdy inwestuje w spółkę akcyjnąl lub zysk (za własną d/iułatnoić).

Za pracę gospodarstwa domowe otrzymują placę Maca jest przejawem wynagrodzenia za wynajem czynnika pracy dla celów produkcyjnych.

Rynki czynników produkcji charakteryzują się tymi samymi parametrami co rynki dóbr i usług. Podlegają one prawu popytu i prawu podaży, podlegają mechanizmom ogólnorynkowym. Tym samym czynniki dostosowawcze rynku czynników produkcji tcZ tyra ogólnym zasadom podlegają.

1.2.1. Czym jest czynnik produkcji w postaci ziemi?

Zasoby ziemi są pierwotnym czynnikiem produkcji. Od jej wykorzystania człowiek zaczął proces produkcji Początkowo dostęp do ziemi człowiek uzyskiwał w drod/c walki z naturą lub innym człowiekiem, dopiero od stosunkowo niedawna dokonuje się to za pomocą wymiany pieniężnej, istnieje więc rynek ziemi.

Zasoby ziemi oznaczają to wszystko, co stworzyła natura, a więc gleby, surowce mineralne, lasy. wody itp. Czy tc zasoby mają postać dóbr rzadkich? Patrząc np. na zasoby ropy naftowej w przyrodzie naukowcy szacują, że przy obecnym poziomic rozwoju gospodarczego wystarczy jej zapewne na niespełna 25 lat'. Nawet zasoby węgla kamiennego w Polsce wystarczą na niespełna 100 lat'. Woda. a zwłaszcza czysta woda na wiciu obszarach globu jest zasobem deficytowym. Tym bardziej potrzebne jest racjonalne gospodarowanie tymi za-

1

¹G. Whisrticjd. Hissimu. Wydmnictwo Zy²k i S Łł Pu/nań 2001. s. 43.

2

S. Marciniak. Makns i móroehcnonMł. WydmKniD Stukowe PWN WBum 2005. i 111.