~LWF0067

\ » /

\ » /

Czy wiesz, że...?

Tryb rozkazujący w języku włoskim jest używany częściej niż w polskim, ponieważ oprócz rozkazu i polecenia wyraża on radę lub prośbę.

Formy trybu rozkazującego tworzy się przez dodanie do tematu bezokolicznika odpowiednich końcówek:

Czasowniki:	-are	-ere	-ire
Liczba pojedyncza
1. os.	-	-	-
2. os.	-a	-i	~(isc)i
3. os.	-i	-a	~(isc)a
Liczba mnoga
1. os.	-iamo	-iamo	-iamo
2. os.	-ate	-ete	-iamo
3. os.	-ino	-ano	~(isc)ano
Formy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej są identyczne jak
w czasie teraźniejszym.
Porównaj: Spegnete la luce.	- Zapalacie światło.
Spegnete la luce!	- Zapalcie światło!
Jedynie obecność wykrzyknika precyzuje znaczenie zdania.
Nieregularne formy trybu rozkazującego:
	andare	avere	dare
2. osoba
liczba pojedyncza	va'/vai	abbi	da'/dai
liczba mnoga	andate	abbiate	datę
3. osoba
liczba pojedyncza	vada	abbia	dia
liczba mnoga	andate/	abbiate/	datę/
	vadano	abbiano	diano
	dire	essere	farę
2. osoba
liczba pojedyncza	di'	sii	fa'/fai
liczba mnoga	dite	siatę	fate

3. osoba
liczba pojedyncza	dica	sia	faccia
liczba mnoga	dite/	siatę/	fate/
	dicano	siano	facciano
	stare	venire
2. osoba
liczba pojedyncza	sta/stai	vieni
liczba mnoga	State	venite
3. osoba
liczba pojedyncza	stia	venga
liczba mnoga	State/ stiano	venite/ vengano

Formę przeczącą trybu rozkazującego tworzy się za pomocą przeczenia non, umieszczonego przed osobową formą twierdzącą. Wyjątkiem jest druga osoba liczby pojedynczej, której formę przeczącą stanowi bezokolicznik danego czasownika, poprzedzony przeczeniem non:

Non parlare! - Nie rozmawiaj!

Non parliamo! - Nie rozmawiajmy!

Non parlate! - Nie rozmawiajcie!

Non parli! - Niech Pan (Pani) nie rozmawia!

Non parlino! - Niech Panowie (Panie, Państwo) nie rozmawiają!

Zaimki osobowe w trybie rozkazującym stoją po czasowniku i pisze się je łącznie z nim:

Cuardami! - Spójrz na mnie!

Telefoniamogli! - Zadzwońcie do niego!

Prendetelo! - Zabierzcie to!

Wyjątek stanowią 3. osoba liczby pojedynczej i 3. osoba liczby mnogiej, w których zaimki stoją przed czasownikiem i pisze się je rozłącznie: Mi guardi, non gli dia niente.

13

2.    un milione novecentosettantacinquemila

3.    seicentoquarantunmila

4.    centunmila

5.    ottantottomilaquattrocento

6.    sessantasettemila

7.    trecentosettantacinquemila

8.    tre milioniduecentonovantottomila