0000001 27

14 Fizjoterapia w chirurgii

* operacje z dużą ulrjlą krwi,

— otyłość.

— unieruchomienie,

— choroby nowotworowe.

W tworzeniu mc zakrzepu żylnego decydują rolę odgrywają czynniki znane pod nazwą triady Muchowa, która obejmuje:

zwolnienie przeżyw u krwi,

— uszkodzenie śróJbłonka, zmiany w składzie krwi.

Przepływ w zlewisku żyły biodrowej zmniejsza się o połowę jud w okresie wprowadzenia do znieczulenia i to zmniejszenie utrzymuje się przez cały czas operacji. Bardzo istotne zwolnienie przepływu krwi występuje równic! w żylnych zatokach mięśni łydki. Dochodzi do zwiększenia lepkości krwi oraz zalegania krwi w kończynach dolnych u chorych leżących, co sprzyja tworzeniu zakrzepów tylnych. Zastój krwi w żyłach powoduje zaburzenie osiowego przepływu k-winek i płytek krwi oraz osiadanie ich na śródbłonku. Uszkodzony w wyniku niedotlenienia spowodowanego zwolnieniem przepływu krwi śródbłonck jest miejscem aktywacji układu krzepnięcia i powstawania aktywnych postaci czynników krzepnięcia.

Pooperacyjna zakrzepie* żył głębokich jest przeciwwskazaniem do wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń i wyjątkiem ćwiczeń oddechowych i skutecznego kaszlu.

Rycina 2.4. Zator tętnicy pkicnoj.

Najgroźniejszym następstwem zakrzepicy żylnej jest zator (zamknięcie światła) pnia tętnicy płucnej lub jej rozgałęzień skrzepłinanu pocltodzącyiui z obwodowych żyt lub serca. Zamknięcie pnia lub rozgałęzi cii tętnicy płucnej powoduc zwiększenie ojioiu i ciśnienia w tętnicy płucnej, czego następstwem jest nasilona piucj prawego serca, prowadząca Jo ostrej niewydolności pcjwokuurorowcj. IX>cłuxłzi do ztiutiej-szenia przepływu płucnego z następowym zmniejszeniem pojcinnoś. t wyrzutowej serca i obniżeniem ciśnienia tętniczego. Występuje zwiększony opór w drogach oddechowych, ze zmniejszeniem wentylacji pęcheuykowcj i niedotlenieniem. Cltory odczuwa duszność, rytm oddechowy jest przyspieszony (powyżej 20/n.m), a częstość skurczów serca powyżej 90/min.

Zależnie od narażenia wyróżnia się trzy g.upy ryzyka zakrzepicy zylncj:

• Małe, które dotyczy chorych poniżej 40. roku życia, bez czynników ryzyka, operowanych krócej niz 30 minut. Częstość zakrzepicy nic przekracza u nich 10%. a zatoru tętnicy płucnej - 0,1%.

• średnic, dotyczące chorych powyżej 40. roku życia, operowanych w okolicy podbrzusza, u których występuje jeden czyr..-ufc ryzyka. Częstość zakrzepicy waha się u nich w granicach 10-40%, a zatoru tętnicy płucnej 0,1-1%.

• Wysokie, obejmujące chorych, u których w przeszłości wystąpiła zakrzepica, leczonych z powodu masywnych urazów lub nowotworów, poddanych rozległym operacjom. Częstość zakrzepicy u tych chorych jest duża i waha się w granicach 40-80% a zator tętnicy płucnej może dotyczyć nawet co dziesiątego chorego.

Przyczyną zakrzepicy żylnej może też byc przewlekłe niedotlenienie. Pobudza ono czynność krwiotwórczą szpiku kostnego, powodując nadmierne zwiększenie liczby czerwonych ciałek krwi i ilości hemoglobiny. Zwiększa to lepkość krwi i opory w krążeniu, zwalniając przepływ krwi, czego wynikiem może być zal rzep.

PRZEWLEKLE NIEDOTLENIENIE

U

POBUDZENIE CZYNNOŚCI KRWIOTWÓRCZEJ SZr*KU KOSTNEGO

U

NADMIERNE ZWIĘKSZENIE LICZBY CZERWONYCH CIAŁEK KRWI I ILOŚCI HEMOGLOtSJMY

U

ZWIĘKSZENIE LEPKOŚCI KRWI

U

ZWIĘKSZENIE OPORÓW W KRĄZEN.J

ii

ZWOLNIENIE PRZEPŁYWU KRWI

ZAKRZEPY ZYLNE

Hycina 2.5. Wpływ przewlekłego niedocenia .a na tworzeniu śq zakrzepów żylnych.