0000009(1)

ucj»ł / i r\/\

2. Analizując wyniki pojedynczej, trzygenowej krzyżówki testowej:

AaBbDd x aabbdd gdzie geny ABD leżą na jednym, a geny abd na drugim z chromosomów homologicznych. W porównaniu z poprzednimi jest to metoda szybsza i czulsza (por. niżej).

A	B	D	brak c.o.	A	B	D A-
	-1—	-i—
a	b	d		a	b	d
A	B	D	pojedyncze c.o.	a	B f--	D —H—
-+*	—-7H—	^1 ——
<1	b	d	na odcinku A <-» B	■1 A	b	d
A	B	D	pojedyncze c.o.	a ■ A. ■■	b ■ ■ f - ■	D +—
		X
•	b	d	na odcinku B *-» D	V A	B	d
A	B	D	podwójne c.o.	A +	b —1—	D — f—
	TTH—	^ ;»'t—
<1	b	d	na odcinku A <-> B i B <-► /)	a	1 B	1 d

Przede wszystkim zaś pozwala zmniejszyć poziom błędu opisanego przed chwilą. Zanim jednak przejdziemy do konkretnych wyników, zastanówmy się, jakiej segregacji alle-li można oczekiwać w czasie powstawania gamet we wspomnianej hctc-rozygocic (por. Ryc. 77).

Ryc. 77.

Możliwe typy gamet h* zależności od wydarzeń zachodzących w czasie ich powstawania (kolejność: ABD w tym momencie jest tylko roboczym założeniem!).

Zdecydowanie najmniej prawdopodobne jest zajście podwójnego Crossing over (najpierw na odcinku /!<-»/*, a w chwilę potem na odcinku    Tym niemniej wydarzenie takie jest możliwe

i można to wykorzystać, ponieważ:

barwne, gładkie, mączyste X bezbarwne pomarszczone, woskowate AaBbDd    aabbdd

/\BD	abd	aBD	Abd	abD	ABd	AbD	aBd	^G / / ^G
ABD	abd	dBD	Abd	abD	ABd	AbD	aBd	abd
abd	abd	abd	abd	abd	abd	abd	abd
barwne	bezbarw.	bezbarw.	barwne	bezbarw.	barwne	barwne	bezbarw.
gładkie	pomarsz.	gładkie	pomarsz.	pomarsz.	gładkie	pomarsz.	gładkie
mączyste	woskow.	mączyste	woskow.	mączyste	woskow.	mączyste	woskow.
9498	9558	282	299	2500	2483	6	8
38.56%	38,80%.	1.14%	1.21%	10.15%	10,08%	0,025%	0.035%
brak	c.o.	pojed c.o./l _	yncze	poje-c.o. f _	Jyncze 1<->P	poc A*-> _	wójne c.o. _

-v-

9498 + 9558 = = 19056

'—-

282 + 299 = 581

2500 + 2483 = 4983 20.23%

6 + 8 = 14 0.06%

2,36%

77.35%

Rvc. 78. Wyniki krzyżówki wstecznej z analizą ilościową fenotypów oraz genotypów (alicie i cechy ulegające rekombinacji zacieniowann; dokładniejszy opis *• tekście).

a)    łatwo będzie znaleźć t^jmniej liczna parę grup osobników o jednakowych fenotypach;

b)    skutkiem takiego Crossing ovcr jest zmiana położenia alleli genu ..wewnętrznego” (por. allele Bib na modelu z Ryc. 76). Spójrzmy teraz na wyniki uzyskane w krzyżówce wstecznej (por. Ryc. 78).

Zdecydowanie najmniej liczne są osobniki o następujących fenotypach ziarniaków: barwne, pomarszczone, mączyste (6 sztuk) oraz bezbarwne,gładkie, woskowate (8 sztuk). Jak widać zmianie uległy w nich alicie genu determinującego sposób ukształtowania powierzchni ziarniaków. Można więc założyć, że

CEN TEN ZAJMUJE POŁOŻENIE.. WEWNĘTRZNE”

Kolejność genów jest więc następująca: ABD. Odległość między nimi można policzyć w taki sposób (100% = 24634 ziarniaki);

—    między genami A i B dodając: % rekombinantów na odcinku /ł<~>B (1.14 + 1,21 = 2,35) + % podwójnych rekombinantów (0,025 + 0,035 = 0,06). Uzyskane 2,41% wyznacza nam rzeczywistą odległość /l*-»B (por. Ryc. 79);

—    między genami B i D dodając: % rekombinantów na odcinku (10,15 + 10,08 = 20,23 + % podwójnych rekombinantów (0,025 + 0,035 = 0,6). Uzyskane 20,29% wyznacza nam rzeczywistą odległość

Zapewne od razu zwróciłeś uwagę, że za każdym razem dodaliśmy wynik podwójnego Crossing over. Zauważ jednak, że jest to konieczne, ponieważ:

—Crossingover realnie wystąpiło na analizowanym akurat odcinku chromosomu (nieistotne, czy było to Crossing over pojedyncze czy podwójne);

—    przy analizie krzyżówki dwugenowej (np. AnBb x anbb) to co rozpoznajemy jako pojedyncze rekombinacje na odcinku A<-*B, w niewielkiej części jest też skutkiem podwójnego Crossing over. Tego zaś w takiej krzyżówce nie możemy stwierdzić.

Długość odcinka A*->D mierzy się dodając wartość /1<->B do (2,41 % + 20,29% =    =

22,7%) — daje to ok. 22,7 j.m (por. Ryc. 78 i 79).

<- 22.7 -►

AB    D

^ -1-

◄-20,29-►

Hyc. 79. Średnic oillcgłości i ustawienie analizowanych genów.

Porównując wyniki uzyskane „metodą" krzyżówek dwugenowych z analizowaną przed chwilą widać, że uzyskane wyniki są podobne. Pozwala to uzyskać duży stopień pewności, że są one poprawne.

UWAGA: 1. W rzeczywistości na tym etapie badań nie można także wykluczyć kolejności: DBA.

Nie jesteśmy jednak bezradni — można to ustalić, tyle, że trzeba byłoby wykonać szereg krzyżówek z wykorzystaniem genów innych ccch. Możesz zasymulować ta-

119