0000011 5

124 Fizykoterapia

promieniowanie X promieniowanie ultrafioletowe (UV) światło - promieniowanie laserowe promieniowanie podczerwone (IR) fale radiowe

Ryc. 35. Dlusość fal (nm) promieniowania optyczneso w widmie fal elektromasnetycz-nych (opracowano na podstawie [6])

0,5-500 Hz, zaliczane są: faradyczny (50-100 Hz), Traberta (140 Hz); prądy o częstotliwości 40-100 Hz, stosowane w metodach elektrostymulacji czynnościowej (ang. functional electrical stimulation - FES) i przeciwbólowej (ang. trans-cutaneous electricalnerve stimulation - TENS), i prądy diadynamiczne zwane też prądami Bernarda (50-100 Hz). Do prądów o średniej częstotliwości, 1-10 kHz, są zaliczane prądy interferencyjne, nazywane także prądami Nemeca. Cieplolecznictwo jest przyporządkowane części widma o częstotliwości odpowiadającej falom długim (300-100 m) i falom krótkim (30-3 m). Są to prądy tzw. wielkiej częstotliwości (3-300 MIIz). wytwarzające w tkankach energię cieplną.

. Leczenie energią promienistą jest przyporządkowane części widma o częstotliwości odpowiadającej promieniom podczerwonym, światłu widzialnemu i promieniom ultrafioletowym. Energia, pochłonięta przez tkankę, wywiera w jej komórkach odczyny fizyczne, chemiczne i biologiczne. Promienie podczerwone (ang. infra red - IR) mają właściwości cieplne; promienie światła widzialnego, mają właściwości cieplne i biologiczne; promienie ultrafioletowe (ang. ultraviolet - UV) wykazują działanie biochemiczne i wywołują odczyny w skórze. Promienie rentgenowskie służą do celów diagnostyki ogólnolekarskiej, a promienie radu są stosowane w leczeniu nowotworów.

Przedstawiona systematyka nie obejmuje tych metod fizykoterapeutycznych, których działanie nie jest związane z widmem elektromagnetycznym. Opierając się na innym podziale fizykoterapii uwzględniającym stosowaną energię, można wyróżnić następujące metody:

1)    elektroterapię - stosowanie prądu galwanicznego, prądów małej, średniej i wielkiej częstotliwości,

2)    termoterapię - hydroterapię, parafinoterapię, krioterapię i przedstawione już prądy wielkiej częstotliwości, promienie podczerwone,

3)    fototerapię - stosowanie laserów i światła słonecznego, promieniowania ultrafioletowego,

4)    magnetoterapię - stosowanie przede wszystkim pulsującego pola magnetycznego małej częstotliwości,

5)    aerozoloterapię (wziewania),

6)    klimatoterapię,

7)    balneoterapię - zabiegi z użyciem naturalnych bogactw uzdrowiskowych, t.i. wód leczniczych, peloidów i gazów leczniczych,

8)    mechanoterapię - masaż i kinezyterapię.

Na ogół na takim podziale są oparte metody lecznicze stosowane w ramach różnych działów fizykoterapii.

9.2. Fizjologiczne podstawy fizykoterapii

Podstawę leczniczego działania zabiegów fizykoterapeutycznych stanowi zdolność żywych tkanek, a tym samym całego organizmu, do reagowania na bodźce,