0000015(1)

nach chorobowych umiejscowionych w gardle. W miastenii występuje osłabienie mięśni unerwianych przez nerwy IX i X. Porażenie nerwów IX i X, tak jak i innych nerwów opuszkowych, je^t stałym objawem w sprawach chorobowych opuszki rdzenia. Nerw IX bywa porażony w rozmaitych tzw. naprzemiennych zespołach, kiedy drobne ognisko chorobowe umiejscowione jest w opuszce rdzenia, jak np. w zespole Yerncta: po Zespół stronie ogniska występują: porażenie połowicze luku podniebiennego oraz ¹ erneta mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, zniesienie smaku na tylnej połowie języka, połowicze znieczulenie gardła i podniebienia; po stronie przeciwnej ogniska — niedowład lub bezwład połowiczy.

W yrazem podrażnienia nerwu IX jest jego nerwoból (neuralgia n. glos- Ptemobó! n. IX sopkaryngei). Nerwoból ten zdarza się rzadko i cechuje się napadowymi bólami promieniującymi od migdałków podnicbicnnych do łuków, gardła oraz ucha wewnętrznego po stronic chorej; ucisk na migdałki lub gardło zazwyczaj wyzwala napad bólowy, tak samo łykanie. Spostrzegano w czasie bardzo silnych napadów bólu zwolnienie tętna, utratę przytomności, a nawet drgawki zjawiska odruchowe na skutek dośrodkowych bodźców płynących ze strony chorego nerwu.

Nerw X — błędny

(N. vagus)

Nerw biedny jest nerwem czuciem o-ruehowym, zaliczanym w głównej swej mierze do układu wegetacyjnego jako nerw przywspófczulny. Jego włókna ruchowe są wypustkami komórek dwu jąder: dwuznacznego (nucleus ambignus) i grzbietowego ruchowego (nucleus dorsalis vagi sen nucleus alae cinerae). Włókna ruchowe odchodzące od jądra dwuznacznego unerwiają mięśnie gardła, podniebienia miękkiego i krtani; są to nerwy: gardłowe (nn. pharyngei) . krtaniowy zewnętrzny (n. la-ryngeus externus) i krtaniowy dolny (n. recurrens s, laryngeus inferior). Włókna odchodzące od jądra grzbietowego ruchowego są włóknami autonomicznymi — trzewnoruchowymi dla serca i licznych naczyń, płuc oraz trzewi brzusznych. Włókna czuciowe odchodzą od 2 zwojów: górnego, inaczej zwanego jarzmowym nerwu błędnego (gangi ion superius s. jugulare) i dolnego, tzw. węzłowa tego (ganglion infe-riu.s s. n.odosum : zwoje te usadowione są na korzonku nerwu X na poziomie otworu dla żyły szyjnej na podstawie czaszki (foramen jugulare). Włókna czuciowe kończą się w jądrze pasma samotnego, przewodzą bodźce czuciowe z gardła, krtani, nagłośni, tchawicy, przełyku, serca, płuc, żołądka i jelita cienkiego oraz ze skóry ucha zewnętrznego i z opony twardej tylnej jamy czaszkowej z wyjątkiem namiotu móżdżku, unerw ionego przez gałązkę nerwu trójdzielnego.

Występowanie objawów chorobowych ze strony nerwu błędnego zależne jest od miejsca jego uszkodzenia, które nastąpić może w każdym odcinku przebiegu nerwu, jak np. w rdzeniu przedłużonym, u podstawy mózgu, w okolicy foramen jugulare, na szyi, w klatce piersiowej oraz w jamie brzusznej. Powstają wówczas zespoły dość znamienne, umożliwiające ustalenie miejsca schorzenia. Obustronne całkowite porażenie

115

a*