0000019(1)

Cukry proste i ich przemiany

U.i •

\

Cukrowce, obok białek i tłuszczowców, są podstawową i bardzo różnorodną grupą związków naturalnych. Stanowią one ponad połowę materii organicznej na ziemi i większość składników organicznych zawartych w roślinach, natomiast u zwierząt występują w znacznie mniejszych ilościach. Różnorodność tej grupy związków jest ogromna, bowiem cukry rozpuszczalne o niskiej masie cząsteczkowej, wy9oko-cząsteczkowe: skrobia, celuloza, glikogen, chityna, związki pektynowe, gumy i śluzy roślinne, substancje grupowe krwi, i wiele innych — wszystkie należą do cukrowców.. Pełnią one w organizmach żywych różnorodne funkcje — cukry proste i ich polimery stanowią bazę umożliwiającą szybkie wytwarzanie energii, pełnią więc rolę substancji zapasowych, celuloza i chityna pełnią funkcje strukturalne, a pektyny stanowią czynnik zlepiający komórki roślinne. Cukrowce są więc nie tylko podstawowymi substratami oddychania, ale także źródłem szkieletów węglowych dla innych związków.

Pochodne aminowe cukrowców stanowią składniki substancji odpornościowych krwi i czynnych składników bakteryjnej błony komórkowej. Pochodne fosforanowe cukrów prostych są bardzo ważnymi produktami pośrednimi przemiany energii, metabolizmu cukrowców

Tablica 11. Zawartość cukrów w niektórych produktach żywnościowych (w %)

Nazwa produktu	Cukry ogółem	Dwu- cukry	Fruktoza	Glukoza	Celuloza	Wielocukry zapasowe
Jabłka	10,50	2,40	5,05	1,75	1,2	_
Gruszki	10,54	2,49	3,95	2,50	1,6	—
Śliwki -	13,23	5,35	4,00	3,35	0,53	—
Wiśnie	8,77	0,40	3,65	4,45	0,27
Cytryny	2,70	0,42	0,60	0,98	0,70
Winogrona	16,05	0,75	7,20	7,20	0,90
Marchew	8,70	6,80	0,4	0,5	1,0
Ziemniaki	20,00	—	—	0,6	1,2	18,2
Mąka pszenna razowa	73,0	—	—	1,0	1,9	63,0
Wątroba cielęca	3,9	—	—	—	—	3,9
Wołowina chuda	0,6	—	—	0,2	—	0,4
Mleko	4,7	4,7	—	—	—	—

265