0000042 3

a)    sens takiej operacji polega na sprawdzeniu (przetestowaniu) hctcrozygotyczności osobnika, o którym nie wiadomo czy jest homozygotą dominującą, czy też heterozygotą;

b)    do testu można wykorzystać homozygoty rcccsywnc, niekoniecznie pochodzące z pokolenia rodzicielskiego. Ważne w nim jest, aby gamety homozygoty użytej do testowania zawierały wyłącznie alicie rcccsywnc. W ten sposób analiza potomstwa krzyżówki umożliwia określenie składu genetycznego i proporcji gamet, następnie zaś genotypu testowanego osobnika.

(zFl)

M

Ai

czerwone

(z P)

aa

białe

G:

a . a

F->:

4

Aa

czerwone

7\

aa

białe

Fenotypowo 1: 1 Genotypowo 1 : 1

Ryc. 52 A. Krzyżówka testowa roślin różniących się barwą kwiatu uwzględniająca stosunki fenotypowe i genotyp heterozygoty z F_l z hotnozygotanu recesywnymi z P (opis w tekście).

W krzyżówce przedstawionej na Ryc. 51 widać, że osobniki z F, są heterozygotami. Jednak, jeśli nic będziemy znali rodowodu osobników o czerwonych kwiatach ani ich genotypów, nie możemy „oglądowo" stwierdzić, z jaką zygotą mamy do czynienia. Istotę krzyżówki testowej łatwo zrozumieć po przyjrzeniu się Ryc. 52 B. Jak widać, całe potomstwo krzyżówki przedstawionej po lewej stronic ma kwiaty czerwone. Wynika z tego, że wszystkie osobniki potomne muszą ml allel A. Nie mogły go otrzymać od homozygoty rcccsywncj, a jedynie od drugiego osobnika — musiał więc on być homozygotą dominującą. Natomiast krzyżówka przedstawiona po prawej stronie daje inne wyniki. W tym przy-padku doszło do rozszczepienia cech w proporcjach 1:1. Jedynym wytłumaczeniem może więc być przyjęcie założenia, że testowany osobnik o czerwonych kwiatach miał alicie «i. Zwykła logika pozwala uzyskać pewność, iż osobnik o nieznanym genotypie jest heterozygotą. Tak w ięc

KRZYŻÓWKA TESTOWA POLEGA NA KRZYŻOWANIU Z HOMOZYGOTĄ RECESYWNĄ / POZWALA NA IYYKAZANIE HETERO ZYGOTYCZNOŚCI TESTOWANEGO OSOBNIKA

Inna sprawa, na którą warto zwrócić uwagę — fenotyp nic zawsze ..odpowiada'’ na pytanie, iaki jest genotyp.

(Z F.)	77 X czerwone	«»* (Z P) białe	(Z Fi) 77 X czerwone	aa (z P) białe
G:	7, ? ;	a , a	G: ?.? ;	a . a
F2:	?a czerwone		?a F2I czerwone ^1 :	aa ^1 białe

Wniosek: Allelto tutaj zawsze A.    Wniosek: Osobnik ?? musi być Aa,

ponieważ potomstwo ma czerwone kwiaty (At) oraz białe (aa).

Ryc. 52 B. Wyjaśnienie istoty krzyżówki testowej na przykładzie dziedziczenia cechy barwy kwiatu u grochu zwyczajnego.

5.1.2. Faza II — dziedziczenie dwóch i większej liczby cech

Mendel otrzymywał niemal identyczne proporcje w przypadku dziedziczenia wszystkich cech. które wziął pod uwagę. Uzna! więc, i słusznie, że ich dziedziczenie odbywa się wg tych samych reguł. W tej sytuacji nic pozostawało mu nic innego, tylko skomplikowanie sobie zadania przez jednoczesną analizę „losów” dwóch cech. Zaczął od barwy nasion oraz ukształtowania ich powierzchni (por. Ryc. 53A).

UWAGA: Zauważ, że barwa kwiatów, powierzchnia nasion, barwa nasion i wysokość pędu, to odmienne cechy determinowane przez różne geny nicallcliczne. Odróżnianie allcli jednego genu od allcli innych genów jest niezwykle ważne!

^P:    o

żółte, gładkie X zielone, pomarszczone

Fi:    O

żółte, gładkie

F₂: O O •

żółte, gładkie : żółte, pomarszczone ; zielone, gładkie ; zielone, pomarszczone ₃₁₅    101    108    32

Ryc. 53 A. Fenotypowy obraz krzyżówki roślin różniących się dwiema cechami: barwą nasion i ukształtowaniem ich powierzchni.

83