0000086 2

Najlepiej poznane i najbardziej rozpowszechnione wśród tłuszczów złożonych są fosfoglicerydy. Związki te są zbudowane z glicerolu zestryfikowanego dwiema resztami kwasów tłuszczowych i resztą kwasu fosforowego, który z kolei łączy się drugą grupą OH z choliną (lecytyny), kolaminą (kefaliny), seryną (fosfatydyloseryny) lub m-ino-zytolem (fosfosfingozydy). W przypadku kwasów fosfatydowych reszta fosforanowa nie jest dodatkowo związana z żadnym związkiem o charakterze alkoholu, związki te mają więc charakter kwaśny. Budowa związków wchodzących w skład fosfoglicerydów jest podana poniżej. Poszczególne związki należące do danej grupy różnią się między sobą podobnie, jak w przypadku trój glicerydów — jedynie charakterem zawartych kwasów tłuszczowych.

H.C-0-Ct^	+ /^CH3 HO—CHj-CHj- N — CH3 cholina ^-^3	ho-ch2-ch-nh3 C00"
0"		sery na
1		OH OH	LXXVII
HjC-O-P-OH 0
	H0-CHrCH2-NH3	„0©
kwaś fosfatydoAy	kolaminą	OH mato-inozytol

'

Fosfosfingozydy zamiast glicerolu zawierają sfingozynę, czyli dwu-wodorotlenowy aminoalkohol o pełnej nazwie D-erytro-l,3-dwuhydro-ksy-2-amino-4-trans-oktadecen. W naturze występują również niektóre pochodne sfingozyny, jak dwuhydrosfingozyna i fitosfingozyna. Fosfosfingozydy są zbudowane ze sfingozyny, do której w pozycji 2 wiązaniem N-acylowym (peptydowym) jest przyłączony kwas tłuszczowy (najczęściej zawierający 24 atomy Węgla) lignocerynowy lub nerwo-nowy, a z grupą OH w pozycji 1 jest związany estrowo fosforan choliny. Połączenia te występują szczególnie często w mózgu i w otoczkach nerwowych

HX AAAAA ^NC=C. / ^HH-C-OH	WWW\ _ /H H^/CH0-ę-H h2n-c-h
^0		ch2oh	LXXVIII
^H-f IT wwww\		sfingozyna

CHj

CH_r0-<g)-0 -CH_rCH*-N.-CH₃

sfingomielina    ³

Glikolipidy są zasadniczo spokrewnione z fosfosfingozydarm pod względem budowy. Różnią się one od nich tylko tym, że zamiast fosforanu choliny mają podstawiony w pozycji 1 glikozydowo związany

330