0149

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

•    ospałość w ciągu dnia i zaburzenia snu w ciągu nocy,

•    drażliwość nerwowa,

■    bóle i zawroty głowy,

•    nadmierna potliwość lub suchość dłoni i stóp,

⁸ dolegliwości sercowe, np. uczucie ucisku, kłucia itp.,

•    dysfunkcje ze strony układu pokarmowego,

•    osłabienie potencji płciowej,

⁸ zaburzenia miesiączkowania.

Dolegliwości obiektywne:

⁸ objawy ze strony układu nerwowego:

-    stany neurasteniczne,

-    nerwice wegetatywne,

-    drżenie rąk,

-    zmiany czynności bioelektrycznej mózgu ujawniające się w zapisie EEG,

-    wzmożony dermografizm,

° zmiany w narządzie wzroku (drobne zmiany zmętnieniowe w soczewce),

■    objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego:

-    obniżenie ciśnienia krwi,

-    zwolnienie akcji serca,

-    zmiany czynności bioelektrycznej serca ujawniające się w zapisie EEG,

⁸ zmiany we krwi i w układzie krwiotwórczym,

•    objawy ze strony układu hormonalnego (zaburzenia miesiączkowania).

Ochrona przed nadmiernym promieniowaniem

⁸ Metody techniczne:

-    ekranowanie pomieszczeń (siatki metalowe lub blachy),

-    ekranowanie samych źródeł za pomocą siatek lub blach.

⁸ Metody organizacyjne:

-    unikanie przebywania w granicach stref ochronnych,

-    nieprzekraczanie dopuszczalnego czasu pracy w obrębie strefy zagrożenia,

-    przy większej ilości źródła pól ustawiać w takiej odległości, aby strefy ochronne nie nachodziły na siebie i nie pokrywały się.

Ochrona zdrowia młodocianych

Wzbronione jest zatrudnianie młodocianych przy pracach w zasięgu pól elektromagnetycznych o natężeniach przekraczających wartości dla strefy bezpiecznej, określone w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Prace szczególnie uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia kobiet

Dla kobiet w ciąży:

• prace w zasięgu pól elektromagnetycznych o natężeniach przekraczających wartości dla strefy bezpiecznej.

Profilaktyka medyczna

Zgodnie z [Q 257] poniżej przedstawiono zakres badań profilaktycznych dla pracowników narażonych na promieniowanie i pola elektromagnetyczne.

»	Czynnik szkodliwy lub uciążliwy	Badania wstępne		Badania okresowe		Częstotliwość badań	Ostatnie badania okresowo		Narządy (układy) -krytyczne
		lekarskie	pomocnicze	lekarskie	pomocnicze		lekarskie	pomocnicze
1.	Promieniowanie i pola elektromagnetyczne	ogólne, neurologiczne; okulistyczne z oceną soczewek	EKG; w zależności od wskazań-EEG	ogólne, neurologiczne; okulistyczne z oceną 5o-czewek	EKG; w zależności od wskazań - EEG	co 4 tata	ogólne, neurologiczne; okulistyczne z oceną soczewek	EKG; w zależ-nośd od wskazań-EEG	układ nerwowy; układ bodźcotwórczy serca; soczewki; układ hormonalny

Uwaga: Czynnik zaburzający rozrodczość (o działaniu genotoksycznym lub teratogennym]. Kobiety w ciąży nie powinny być zatrudnione w narażeniu na pole elektromagnetyczne o natężeniach przekraczających dopuszczalne wartości dla środowiska ogólnego.

PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE

Promieniowanie jonizujące to promieniowanie elektromagnetyczne (np. rentgenowskie lub gamma) oraz promieniowanie korpuskularne (np. promieniowanie a i P) zdolne do wywołania jonizacji w substancji, przez którą przechodzi. Promieniowanie jonizujące występuje tylko i wyłącznie w obecności źródła promieniowania (na przykład izotopu promieniotwórczego lub działającej lampy rentgenowskiej). Najczęściej spotykane rodzaje promieniowania jonizującego to:

•    promieniowanie alfa (a) polegające na emitowaniu przez jądro atomowe cząsteczek a (składających się z 2 protonów i 2 neutronów); cząstki a charakteryzują się dużą zdolnością jonizacji, co powoduje znaczący wpływ na żywy organizm; zasięg promieni a jest mały, np. w powietrzu - kilka centymetrów;

•    promieniowanie beta (p) polegające na emisji cząstek z jądra atomowego elektronów lub pozytonów; zdolność cząstek P do jonizacji jest mniejsza niż cząstek a;

•    promieniowanie gamma (y) jest promieniowaniem elektromagnetycznym emitowanym przez wzbudzone jądro atomu podczas zmiany stanu energetycznego; długość fali promieniowania gamma wynosi od 1,0 do 0,01 A (1A angstróm = 10~* cm); jest to najbardziej przenikliwy rodzaj promieniowania jądrowego, chociaż jego własności jonizujące są najmniejsze,

•    promieniowanie rentgenowskie (X) - promieniowanie elektromagnetyczne o małej długości fali (od 20 do 0,05 A); powstaje w lampach rentgenowskich przez bombardowanie tarczy metalowej (antykatody) strumieniem prędkich

295