025 2

LITERATURA

1.    Bojarski Z., Habla H. , Surowiec M.: Materiały do nauki krystalografii. PWN, Warszawa 1986.

2.    Adamczyk J.: Metaloznawstwo teoretyczne, cz.I. Skrypt Pol.Śląskiej nr 1341, Gliwice 1987.

3.    Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo teoretyczne. Skrypt AGH nr 984, Kraków 1985.

4.    Kelly A.,G.W. Groves.: Krystalografia i defekty kryształów. PWN, Warszawa 1980.

5.    Staub F. , Adamczyk J., Cieślak Ł., Gubała J., Maciejny A.: Metaloznawstwo. Śląskie Wydawnictwo Techniczne,Katowice 1994

Ćwiczenie

3

Układy równowagi fazowej stopów metali

3.1. Cel ćwiczenia

Zapoznanie z podstawowymi rodzajami układów równowagi fazowej, regułą faz Gibbsa, analizą termiczną jako metodą tworzenia układów równowagi fazowej oraz regułą dźwigni.

3.2. Wprowadzenie

Układy równowagi fazowej stanowią dogodną podstawę do analizowania wpływu ilości, rodzaju i stężeń składników oraz temperatury i ciśnienia na strukturę stopów. Wykorzystujemy je zarówno do analizowania przemian zachodzących podczas krystalizacji lub topnienia, jak i przemian zachodzących w stanie stałym. Przy określaniu stanu równowagi termodynamicznej układu uwzględnia się składniki i fazy stopu. Składnikami układu mogą być zarówno czyste pierwiastki (metale i niemetale), jak i związki (jonowe, międzymetaliczne i inne). Natomiast fazę stanowi jednorodna część układu oddzielona od pozostałych jego części granicą rozdziału faz. Układ może być jednorodny - jednofazowy, jeżeli poszczególne części układu nie różnią się między sobą stanem skupienia. Układ jest niejednorodny, gdy stanowi wielofazową mieszaninę cieczy i kryształów krzepnącego metalu, mieszaninę kryształów o tym samym składzie chemicznym, lecz różnej strukturze sieciowej, bądź też mieszaninę kryształów o różnym składzie chemicznym, różnej strukturze i własnościach.

Wykresy równowagi przedstawiają stan, do którego osiągnięcia samorzutnie stopy znajdujące się w stanie nierównowagowym.

47