027 5

26

73

-O

73

H

£

3

c/i

3

•I i? a £

>> c

i ^:~

O -s- sfb	99,25 99,39 99.41 99,10 99.41 99,00 99,07 99,72
Suma gazów aktywnych (%)	00(0 00 r*^ °o o\ co (N o" o" o o o" o" o o
O < (X	•OOv<NOsr*-iO — O O O O O O Q 1 o o o o o 1 o o o" o" o o" o
o" oo	00\^OC\n\0(0 fNoocy\—-co — r—
sT	C4 CN O Ol VI 5 h o m co r}- co -i
U- X	ONONOSOOCNłO — ONOor^co^o^t — —« C9 04 C4
HCl	ONGOOOOOO oo — on co c rf in tN roio^-yc-H--
af	•^lOOOOOO-' o ^ ę x 'o
a" z	VO CO Tt kC VO <N <N cT o oo o o" o"
E U	oo W O O Cl C4 OO —^ V-T oo oo <N vo rf <N rf
O* U	ooo«oo«^>oo o c4 ^ oi co oo cn r-r^'C\oooMtfcco\ -i-fOcor-coGor" —
u ń. g £	OOV3^CXC^ w^o^r^coc-iooN t^r^o^TTtnfc, r-
Numery fumaroli	co -—-O Os o ^ ctj 73 £ OS r- VO fN ^ ^ ' 1 1 II IM <;<;c_)pacj»«o

o,

X

i

Kopula dacytu hiperstenowego ekstrudowanego w latach 1944—45.

dwutlenku węgla w stopie granitowym jest minimalna. Rośnie ona przypuszczalnie w miarę zmniejszania się aktywności krzemionki, na co wskazuje wspólne występowanie karbonatytów ze syenitami nefelinowymi, alnóitami i kimberlita-mi. Najlepszym dowodem na nierozpuszczalność C0₂ w magmach jest występowanie bardzo licznych wzrostków wypełnionych fazą ciekłą bogatą w CO_a w fenokrysztalach oliwinu (bazalty). Pomiary gęstości tej fazy ciekłej wskazują, że została ona wchłonięta przez rosnący oliwin przy ciśnieniu 2,5—5 ■ 10^s Pa.

Jedynymi skałami magmowymi o składzie krzemianowym, w których występują pierwotne węglany okazują się kimberiity. Ich brekcjowatość jest przypuszczalnie wynikiem intruzji sfluidyzowanego układu ciała stałego i gazu. Kennedy i Nordlie uważają, że C0₂ jest głównym materiałem napędowym tworzywa kimberlitowego z głębokiego płaszcza. Kształt i rozmiary diamentów spotykane w tych skałach ich zdaniem wskazują na krystalizację ze stopu. Kimberiity zawierają często oliwin z wrostkami ciekłego C0₂.

1.3.3. Woda w magmach i skałach magmowych

Woda jest głównym składnikiem gazów wulkanicznych. Jej pochodzenie jest nadal otwartym zagadnieniem (meteoryczna czy juwenilna). Istnieją dwa źródła kontaminacji magmowej wody: wody oceaniczne oraz wody meteoryczne uwięzione w osadach lub skałach pozostających w kontakcie ze zbiornikiem magmowym.

Ponieważ w magmach i skałach jest znacznie mniej wodoru niż tlenu, to stosunki izotopowe wodoru w magmach są bardziej zależne od dopływu wody oceanicznej lub gruntowej niż stosunki izotopowe tlenu. Analizy izotopowe wodoru przedstawia się jako różnicę między badaną próbką i wzorcem SMOW (Standard Mian Ocean Water). Wyniki podawane są w procentach otrzymanych z równania:

5 D/H = 100

(D/H)^próbki — (D/H)^smow (D/H) smow

Wartości ujemne wskazują na to, że w porównaniu z wzorcem próbka jest zubożona o deuter, wartości dodatnie natomiast wskazują na wzbogacenie w deuter.

Z tabeli l .8 wynika, że woda wydzielona z zasadowych i maficznych skał jest zazwyczaj bogatsza w deuter niż woda z magm kwaśnych, reprezentowanych przez obsydiany. Friedman (1967) tłumaczy zróżnicowanie zawartości deuteru w lawach wulkanu Kilauea z erupcji szczytowej i bocznej względną szybkością dyfuzji wodoru i deuteru w pierwotnym zbiorniku magmowym. W zbiorniku magmowym zaznacza się gradient termiczny i deuter koncentruje się w bardziej gorącej, dolnej części zbiornika, a wodór w górnej. Takie frakcjonowanie izotopowe może spowodować dyfuzja H₂0. W czasie tej dyfuzji