028

W praktyce stosuje się następujące zabiegi ochronne: malowanie ochronne farbami i lakierami, olejenie i natłuszczanie, chromowanie i cynkowanie, pokrywanie powłokami z tworzyw sztucznych. Części samochodowe, które stykają się z zasoloną wodą, muszą być myte, aby powstrzymywać przyspieszone tworzenie się rdzy. Należałoby również unikać nadmiernego posypywania ulic solą.

Nie tylko żelazo, lecz także wiele innych metali pokrywa się w kontakcie z powietrzem i wodą niepozornymi warstewkami tlenków. Części metalowe, które stykają się z wodą morską, są często po prostu „zżerane". Wszystkie te procesy niszczenia metali określa się wspólną nazwą - korozja.

Wykorzystujemy:

6 probówek, 6 żelaznych gwoździ lub wełnę żelazną (stalową), środki przeciw rdzewieniu, szare mydło, sól kuchenną, siarczan sodowy, wodo-rofosforan dwusodowy. sodę (dwie szczypty wymienionych soli rozpuszcza się w 5 cm³ wody).

40. Dlaczego jabłko brązowieje?

Zajmiemy się teraz jeszcze jednym procesem powolnego utleniania. Oczywiste dla gospodyni domowej zagadnienia „chemii kuchennej" wydają się często dość zagadkowe. Na przykład jabłka oraz kartofle przechowuje się po obraniu pod wodą, aby nie brązowiały. Możemy to zaraz sprawdzić. Obieramy niedojrzałe jabłko i dzielimy je na połówki. Jedną z nich kładziemy na stole, drugą wkładamy do wody. Nasze przypuszczenie potwierdza się po niedługim czasie.

Wyjaśnienie: Ponieważ zmiana koloru przebiega wolniej pod wodą niż w powietrzu, nasuwa się wniosek, że jakąś rolę odgryw-a w tym tlen. Gospodyni domowa wie ponadto, że sok z cytryny powstrzymuje zmianę koloru sałatki owocowej.

(Sok z cytryny zawiera między innymi witaminę C (kwas askorbinow y). która ma działanie redukujące i służy jako środek przeciwdziałający utlenianiu (antyutleniacz).

Jabłka ora/ kartofle zabarwiają się na brązowo przy współudziale enzymów, które występują w każdej komórce jako biokata li zatory (doświadczenia w rozdz. 31, 32).

Wykorzystujemy:

jabłko, kartofel, nóż, miseczkę z wodą. sok z cytryny, witaminę C.

Rozmaite substancje wokół nas-mieszaniny, związki chemiczne, pierwiastki

l

Chemia, tak jak każda nauka, ma swój specyficzny (fachowy) język, z którym będziemy się stopniowo zapoznaw ać. W torebce z cukrem albo w torebce z solą znajdują się kryształy jednego rodzaju materii. Miedziany drut. szlabki lub blacha składają się wyłącznie z cząstek miedzi. Takie substancje nazywamy substancjami czystymi. Czym jest mieszanina, a czym związek chemiczny i pierwiastek?

41. Gdzie w życiu codziennym spotykamy mieszaniny?

Oprócz czystych substancji spotykamy w życiu codziennym wiele mieszanin substancji - na przykład ziemię ogrodową, rzeczną wodę. beton.

Zapraw a murarska jest mieszaniną wapna, piasku i wody. Gruboziarnisty granit można rozdrabniać aż do wyraźnego rozdzielenia na poszczególne składniki. Za pomocą pcnscty można wybrać różniące się wyglądem mikę. kwarc, skaleń.

Gdy otwieramy puszkę / lakierem, często widzimy oleistą ciecz zebraną nad warstwą farby. W instrukcji użytkowania radzi się. by „przed użyciem dobrze wymieszać!". A co obserwujeim. gdy mleko postoi przez jakiś czas?

5$