045 5

która z kolei determinuje okres połowicznego rozpadu (wzór 3.9). Jego wartość dla rozpadów a mieści się w granicach 31 (T⁷»(dla ^:i;Pd) do 8 • 10ⁿ lat (dla 'JjSm).

PrawdofHklobłeriłtwo mzjhuJu a jądra jest tym większe, im większa jest jego liczba Z. Przy dużej liczbie protonów w jądrze duża jest wartość sił elektrostatycznego odpychania pomiędzy nimi. co wpływa na osłabienie trwałości jądra. Podane wyżej przykłady dobrze ilustrują tę prawidłowość.

Rozpad a to zjawisko, które moZna wyjaśnić na gruncie mechaniki kwantowej. Związany jest bowiem z przenikaniem cząstki a przez banerę energii potencjalnej wytwarzaną przez jądro (ryc. 3.3). Zjawisko to zwane jest efektem tunelowym. Z mechaniki kwantowej wynika, że cząstka docierająca do obszaru ograniczonego

Ryc. JJ. Powstawanie tonery energii potencjalnej dla emitowanej przez jądro cząstki a: a) wykresy energii potencjalnej sił jądrowych EJir) i elektrostatycznej energii potencjalnej ladra Ejr) w funkcji odległości r od środka jądra. R - promień jądra, b) nałożenie wykresów tfr) i £_c(r) - tunera £„ energii potencjalnej, jaką cząstka a o energii £„ musi pokonać iu odległości od R do u.

i

45