4 drżenie spoczynkowe rąk (3—5 uderzeń na sekundę), nieraz głowy, lub całego ciała, zmniejszające się lub znikające w czasie ruchu dowolnego;
5) zubożenie ruchów dowolnych:
b brak współruchów fizjologicznych (np. balansowania kończynami górnymi przy chodzeniu);
7 wzmożenie napięcia mięśniowego w postaci wybitnej sztywności mięśniowej typu pozapiramidowego (rigor ;:
8 chód drobnymi krokami;
9; pro-, latero- lub retropulsio;
10'; zmieniona mowa — monotonna, przyciszona, spowolniała brudy-talia), nieraz powtarzanie wielokrotne ostatnich słów' zdania lub zgłosek coraz to przyciszonym głosem na podobieństwo echa (tzw. paldalia ;
11 'i drobne drżące pismo (micrographia);
12; bóle mięśniowe;
13) objawy wegetatywne pocenie, ślinienie, łzawienie, zaburzenia w gospodarce wodnej i węglowodanowej; ;
14) akatyzja — niemożność zachowania przez czas dłuższy jednej pozycji : wstaje, w łóżku przewraca się z boku na bok lub żąda ciągłej zmiany ułożenia);
15) kinezja paradoksalna — unieruchomiony chory może nieraz, zwłaszcza pod wpływem emocji, wykonywać szybko czynności złożone, np. przebiec, zatańczyć lub jechać na rowerze : dotyczy to częściej chorych z parkinsonizmem pośpiączkowym ):
1,6) objawy pozapiramidowe, jak objaw kola zębatego, objawy antagonisty cznc, objaw paradoksalny Westphała; objaw „koła zębatego" polega na występujących oporach podczas biernego rozciągania mięśnia; objawy antagonislyczne polegają na zjawianiu się skurczu antagonisty podczas skurczu agonisty: objaw paradoksalny Westphała polega na skurczu mięśnia prostownika przy biernym wykonywaniu zgięcia, np. mięśnia piszczelowego przedniego przy biernym zginaniu stopy grzbietowo, zwłaszcza w chwili gdy stopa ulega zgięciu pode«zwowemu po zaprzestaniu ruchu biernego;
17) zaburzenia psychiczne rzadziej) np. spowolnienie procesów myślowych bradyphrenin ,, zmiany afektywnie, nieufność itd.:
!8) postępujący powolny przebieg;
Bywają różne postacie drżączki pora/ncj: połowicza, bez drżenia pa-mlysis agitans sine agitatione). poronna.
Rozpoznanie choroby Parkinsona nie nastręcza większych trudnsei w oparciu o wymienione powyżej objawy. W początkowych okresach należ\ zwracać uwagę na zubożenie i spowolnienie ruchów dowolnych lub na das/.kowate ułożenie ręki oraz na początkowo drżenie. W razie połowiczych objawów choroby Parkinsona można błędnie rozpoznać niedowład połowiczy piramidowy; jednakże brak wzmożenia odruchów glę-
374