09 3

2011-01-04

PRZYCZYNY I ROZMIARY DEGRADACJI ZASOBÓW ZIEMI

ROZMIARY DEGRADACJI	PRZYCZYNY
590 min ha	Wylesienie - znaczne obszary lasu zostały zniszczone z powodu wyrębu na potrzeby pozyskania drewna, rolnictwa i rozbudowę miast. W strefie międzyzwrotnikowej ubyło 220 min ha lasu w wyniku produkcji żywności.
680 min ha	Nadmierny wypas - doprowadził do zniszczenia 20% światowej powierzchni pastwisk. Największe straty wystąpiły w Afryce i Azji.
137 min ha	Zużycie drewna opałowego - rocznie pozyskuje się 1730 min m^3 drewna na opał, jest to podstawowy surowiec energetyczny w wielu biednych krajach.
550 min ha	Niewłaściwe praktyki rolnicze - erozja wodna powoduje utratę 25000 min ton gleby rocznie. Wtórne zasolenie i alkalizacja występuje na powierzchni około 40 min ton.
19,5 min ha	Przemysł i urbanizacja - w wielu uprzemysłowionych regionach świata główna przyczyną degradacji zasobów ziemi jest rozwój miast, dróg, budownictwo, górnictwo i przemysł. Często na te cele przeznacza się żyzne gleby.

Źródło: FAO 1996

GŁÓWNE PRZYCZYNY DEGRADACJI GLEB

>    Erozja wodna i wietrzna,

>    Przemysł wydobywczy i przetwórczy

-w tym górnictwo głębinowe i odkrywkowe,

>    Urbanizacja,

>    Komunikacja,

>    Rolnictwo,

>    Turystyka.

POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH PRZYPADJĄCA NA 1 MIESZKAŃCA

w roku:
1949-	0,85 ha
1965-	0,64 ha
1973-	0,58 ha
1993-	0,46 ha
1998-	poniżej 0,46 ha

Zadania w zakresie ochrony gleb

1.    Tworzenie rejonów o ograniczonej działalności gospodarczej

2.    Wprowadzenie ograniczeń w przekazywaniu gleb na cele nierolnicze

3.    Poprawa zdolności produkcyjnych gleb

4.    Zwiększenie zasobów gleb użytkowych rolniczo poprzez rekultywację

5.    Poprawa warunków przestrzennych gospodarowania

PRZYCZYNAMI POMNIEJSZANIA ZASOBOW

GLEBOWYCH SĄ:

❖    EROZJA GLEB

❖    PRZEJMOWANIE GLEB NA CELE NIEROLNICZE I NIELEŚNE

Y' przemysł

y' górnictwo

y' urbanizacja

y' komunikacja

❖    DEGRADACJA CHEMICZNA

(konieczność wyłączenia gleb z produkcji rolniczej)

GŁÓWNE KIERUNKI OCHRONY GRUNTÓW:

S maksymalne ograniczenie przeznaczenia gruntów biologicznie czynnych na cele nierolnicze i nieleśne;

S ochrona gruntów o dużych walorach ekologicznych i produkcyjnych;

S przeciwdziałanie chemicznej degradacji gleb przez przemysł i rolnictwo;

ograniczenie działania erozji wodnej i wietrznej;

S przeciwdziałanie przesuszeniu, zawodnieniu i technicznej degradacji gleb;

S zagospodarowanie ziemi próchnicznej, torfu, gytii oraz innych wartościowych utworów organiczno -mineralnych zalegających na terenach przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne.

9