10037

Koszty logistyki przedsiębiorstw

rych redukcja może nastąpić przez usprawnienie procesów logistycznych H • szenie przepływu dóbr materialnych, zwiększenie szybkości rotacji zapasów|||J| Dla potrzeb sterowania wybranymi procesami logistycznymi, np. transportem, zakupami, zapasami, ma duże znaczenie taki przekrój kosztów, który umożliw optymalizację decyzji:

(1)    przy ustalaniu optymalnej partii dostawy niezbędna jest znajomość kosztów tworzenia zapasów lub też kosztów zamawiania i kosztów utrzymania zapasów;

(2)    przy ustalaniu poziomu zapasu rezerwowego konieczna jest znajomość kosztów wyczerpania zapasów i kosztów utrzymania zapasów;

(3)    przy wyborze środków transportowych niezbędna jest znajomość kosztów transportu przy zastosowaniu różnych rodzajów środków transportu itp. Wyodrębnienie i podział struktury kosztów logistyki w przedsiębiorstwie ma

służyć celom praktycznym, tj. poznaniu poziomu i struktury oraz wpływu na całokształt działalności, ocenie racjonalności kształtowania się kosztów i budżetowaniu kosztów. Klasyfikację kosztów logistyki według różnych kryteriów przedstawia rysunek 17 [41].

/. Podział wedlue podstawowych kompleksów logistyki
Koszty przepływu fizycznego	Koszty zapasów	Koszty procesów informacyjnych
II. Podział według podstawowych faz przepływu -1
Koszty fazy zaopatrzenia	Koszty fazy produkcji	Koszty fazy dystrybucji (zbytu)

III. Podział według treści ekonomicznej kosztów

Utracone potencjalne przychody pieniężne

Koszty zużycia czynników produkcji

Wydatki stanowiące składniki produkcji Ł .czystej_

Koszty bezpośrednie kształtujące wynik finansowy_

Koszty materialne			Koszty niematerialne
Amorty zacja	Zużycie materiałów, paliw i energii	Koszty usług obcych mate rialne	Koszty pracy i_	Koszty finan sowe	Podatki obcią żające koszty	Pozo stałe

Koszty I i straty I obciążające bezpośrednio wynik I finansowy

V. Podział według miejsc powstawania

Wydziały ruchu

Komórki zarządu funkcjonalne
Dział zaopatrzenia	Dział zbytu	Dział transportu

Wydział

magazynów

Wydział

transportu

Rys. 17. Koszty logistyki według różnych kryteriów podziału Źródło: Cł Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka u- przedsiębiorstwie, PWE, Warsza

Podstawowe przekroje strukturalne kosztów logistyki, tj. przekrój rodzajowy kosztów, przekrój według faz przepływu i podstawowych składników procesów logistycznych oraz ich wzajemnego powiązania podano na rysunku 18 [41],

Przekrój rodzajowy kosztów				Przekrój wg faz przepływu i miejsc powstawania kosztów				Przekrój według podstawowych kompleksów logistyki
I. Koszty materialne -    amortyzacja -    zużycie materiałów, paliw i energii -    usługi obce materialne	—►		—►	I. Koszty Tazy zaopatrzenia -    działu zaopatrzenia -    wydziału magazynów -    wydziału transportu	—*		—*	I. Koszty przepływu fizycznego
II. Koszty niematerialne -    koszty pracy -    usługi niematerialne				II. Koszty fazy produkcji — działu sterowania produkcją				II. Koszty zapasów
-    koszty zaangażowania kapitału obcego -    wydatki pieniężne z tytułu podatków i opłat				— wydziału transportu wewnętrznego
				III. Koszty fazy dystrybucji 1 działu zbytu -    wydziału transportu i spedycji —    wydziału magazynów				III. Koszty procesów informacyjnych
III. Pozostałe koszty - bezpośrednio kształtujące wyniki przedsiębiorstwa	—►						—►

Rys. 18. Podstawowe przekroje strukturalne kosztów logistyki i ich powiązania Źródło: Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1995, s. 239.

Z kolei w ogólnym ujęciu S. Abt podział i strukturę kosztów logistyki przedstawia jak na rysunku 19 [1].

Zdaniem Cz. Skowronka i Z. Sarjusz-Wolskiego na potrzeby działalności praktycznej wystarczy wyodrębnić i stosować tylko kilka przekrojów kosztów logistyki [41]. Jako optymalny podają:

1.    Koszty rodzajowe wynikające z odpowiedniej ewidencji kosztów, uwzględniające:

i zużycie podstawowych czynników produkcji,

•    koszty zaangażowania kapitału,

•    pozostałe koszty, w tym bezpośrednio kształtujące wynik finansowy przedsiębiorstwa.

2.    Koszty w przekroju fazowym powiązane jednocześnie z miejscami ich powstawania.