10039

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Si - koszty usług zewnętrznych, transportowych.

Koszty przepływu odnoszą się do wszystkich jego faz i mają w części charakter względnie stały, w części zaś są kosztami zmiennymi. Koszty zmienne to: koszty zużycia paliwa i koszty zewnętrznych usług transportowych, które różnie mogą się kształtować.

K. Ficoń podaje, że w przedsiębiorstwie wielkość globalnych kosztów przepływów fizycznych jest złożoną funkcją szeregu zmiennych oraz kosztów cząstkowych, z których do najważniejszych należą w ujęciu szczegółowym podane na rysunku 20 [11],

Rys. 20. Struktura systemu kosztów przepływów fizycznych Źródło: K. Ficoń, Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Wyd. Impuls Plus Consulting, Gdynia 2001, s. 370.

Struktura i wielkość przepływów materiałowych determinuje bezpośrednio koszty przepływu dóbr materiałowych w przedsiębiorstwie. Największy udział w strukturze kosztów przepływów fizycznych mają ogólnie ujmowane koszty transportu, które można podzielić na:

—    globalne koszty transportu,

—    koszty transportu wewnętrznego,

—    koszty transportu zewnętrznego,

—    koszty manipulacyjne procesów transportowych.

Do najważniejszych czynników wpływających na poziom kosztów transportu zalicza się: gałąź transportu, rodzaj środka transportu, jakość drogi, odległość przewozu, rodzaj ładunku i wielkość partii. Rzeczywiste wielkości wpływu na wolumen usług i kosztów transportu ma liczba: zamówień na materiały, dostaw, przyjęć i kontroli materiałów, wydań z magazynu oraz powierzchnia magazynowa, wartość zapasów magazynowych itp.

Szczegółowo koszty transportu (K,) wyrazić można następującym wzorem:

Ki = Kas + Kpts + Kmts + Kb + K_u+ Krs + Kd + Kinis + K„t,

gdzie:

Km - koszty amortyzacji samochodów i budynków bazy samochodowej,

Kpt_s - koszt pracy (robocizny) kierowców i obsługi transportowej z narzutami,

Kmts - koszty zużycia materiałów, paliw i energii związanych z eksploatacją samochodów,

Kb - koszty biurowe,

K_u - koszty ubezpieczenia środków transportu,

K_re — koszty remontów i konserwacji środków transportu,

Kd - koszty dzierżawy (garaży, placów, pomieszczeń),

Kimś - inne koszty bazy transportowej,

K_U1 - koszty zewnętrznych usług transportowych.

W sytuacji idealnej koszty dostawy ponoszone przez dostawców powinny być zawarte w cenie nabycia materiałów, tak aby mogły one być uznane za koszty bezpośrednie. Kiedy tylko jest to możliwe, materiały powinny obciążać bezpośrednio obiekty kosztowe, a nie być grupowane jako koszty wspólne i rozliczane na te obiekty. Koszty dostawy są wykazane w fakturze zazwyczaj oddzielnie od kwoty dostarczonych materiałów. Kiedy faktura dotyczy jednego rodzaju materiałów, nie ma problemu z rozliczeniem tych kosztów na materiały; zostają one w całości dodane do ceny materiałów i otrzymana suma jest zapisywana jako przychód odpowiedniej pozycji materiału. Jeżeli koszt dostawy dotyczy kilku rodzajów materiałów, musi on być rozliczony na każdy rodzaj dostarczonych materiałów. Alternatywnie w zapisach księgowych koszty transportu można wyodrębnić jako osobną grupę. W rozliczeniu materiałów celowe jest obciążenie kosztami odpowiednich obiektów kosztowych (nośników). Nośnikiem kosztów jest w tym przypadku produkt. Kiedy więc koszty dostawy są rozliczane na poszczególne materiały otrzymane, koszty te realizowane są jako bezpośrednie. W innym przypadku wliczane są do kosztów wspólnych. Wybór metody, którą należy zastosować, zależy od rzeczywistych kosztów transportu. Jeżeli koszty transportu są niewielkie, najczęściej obciąża się nimi koszty ogólne podmiotu. Koszty transportu zewnętrz-

63