100220111006

POSTAWA KOI-, W/,l ,A<'II |tU'Ul<'U

Ze stopnia degradacji! 1 degeneracji klawy panującej zdawano sobie sprawę, mimo utraty własnego państwa, nader niejasno. Samorząd ziemni* I z nejmllutrni i urzędami ziemskimi, sądownictwo nitowe, Itfinowinka w cywilnym aparacie rządowym dla ambitniejwzyrli odpowiadały w zaborze rosyjskim świadomości i MWplr«cjom klasy reprezentującej z własnego uznania naród, Stosunki z Rosjanami, przedstawicielami wyższej administracji, układały się w symbiozę opartą o wspólne pochodzenie i interes klasowy, o kosmopolityczną kulturę i podobny styl życia. Ułatwiał ją powszechny kult dla cara Aleksandra. Współżycie towarzyskie zacieśniały niejednokrotnie więzy rodzinne, umacniając przewagę klasy panującej.

Kołom arystokratyczno-ziemiańskim właściwa była postawa konsumpcyjna wobec świata. Poczucie bezpieczeństwa , gwarantowanego ustrojem i potęgą państwa rosyjskiego, nadawało tej postawie cechy agresywne, rozuzdane. Obnażało to coraz szybciej istotę konfliktów społecznych właściwych feudalizmowi. W konsekwencji izaś prowokowało krytykę i przyczyniało się do coraz wyraźniejszego zabarwienia jej elementami antagonizmów klasowych, a najpierw do moralnego oporu przeciw hegemonii klasy u przywilej owane j.

Na antypodach ziemiańsko-arystokratycznych kręgów Litwy i Białorusi, nadających Wilnu ton i charakter ziemiańskiej stolicy, śród darzonego wzgardą gminu — nie mieszczaństwo (w klasycznym rozumieniu tego słowa) odgrywało przodującą rolę. Uzależnione od potrzeb ziemiańskiego otoczenia, hołdującego- zbytkowi i rozrzutności, powszechnie obojętnego na potrzeby rozwoju gospodarczego nawet w obrębie folwarku — nie rozwijało isię prawidłowo. Nie nowe formy produkcji, ale raczej handel artykułami