Tablica 12.1

Lampy

Filtry

Materia

anody

Naprę'

zenie

KV

Materiał

j./j

0 «

=1/100

J 0/J = 1/ 1000 P <*

Li c z b a atomu

Symbo1

Licz-b a

ato“

mowa

Symboi

Gru

bość

U ta

Gęstość tag / c m

Gru

bość

Uta

Gęa -8 t o Ś Ć

mg/cn

24

Cr

35

23

V

9 * 2

S , 5

1 5

3,9

26

Fe

40

25

M n

9,9

6 , B

i e

1 1

27

Co

45

26

Fe

11,1

9,6

1 8

14

26

N i

50

27

Co

11,1

0 , 2

1 8

15

29

Cu

50

28

N i

1 3

11,8

2 1

19

4 2

Mo

BO

40

Z r

67

4 3

i o e

69

47

A g

90

4 6

P d

A 9

59

1 S 9

96

Filtry promieniowania stosowane są prawie we wszystkich metodach badawczych.

Najlepsze efekty obniżenia tła na rentgenogramie i wyeliminowanie promieniowania i Ka2 daje użycie monochromatora. Mo-nochromatory stosuje się w metodach specjalistycznych, gdy wymagana jest bardzo duża zdolność rozdzielcza.

W celu zmniejszenia rozbieżności wiązki promieniowania stosuje się odpowiednie układy szczelin, które w zastosowaniach do kamer nazywane są kollmatorami, zaś w metodach dyfraktometrycz-nych przysłonami lub szczelinami. W metodach dyfraktometrycz-nych wywierają one istotny wpływ na kształt linii dyfrakcyjnych* co posiada zasadnicze znaczenie przy analizie profilu linii dyfrakcyjnych.

12.2.2. Apratura do rentgenowskiej analizy fazowej

Aparatura do badań jest specjalistyczna i różnorodna zarówno pod względem rozwiązań konstrukcyjnych, jak też możliwości badawczych i precyzji rejestracji odpowiednich efektów strukturalnych. Obecnie stosowaną aparaturę można sklasyfikować w różny sposób, zależnie od obranych kryteriów. Ogólnie można wyróżnić następujący podział funkcjonalny:

1    - kamery z rejestracją fotograficzną,

2    - dyfraktometry z rejestracją za pomocą czujników jonizacyj

nych.

Kamery umożliwiają rejestrację natężenia promieniowania ugiętego za pomocą gęstości zaczernienia kliszy fotograficznej.

W niektórych rozwiązaniach do pomiaru natężenia stosowane są mierniki jonizacyjne. Kamery ze względu na sposób ogniskowania wiązki można podzielić na dwie grupy:

-    kamery, w których promieniowanie pada na wąski obszar prepa

ratu i ulega dyfrakcji, przy czym poszczególne refleksy skupiają się w różnych punktach kliszy fotograficznej, np. kamery płaskie Debye'a - Scherrera;

-    kamery, w których promienie dyfrakcyjne pochodzące od dużego obszaru preparatu skupiają się w jednym punkcie na błonie fotograficznej. Konstrukcje kamer tego rodzaju opierają się na własności, że kąty wpisane oparte na tym samym łuku są równe i odpowiadają połowie kąta środkowego opartego na tymże łuku. Do tej grupy zaliczamy kamery: Seemanna - Bohlina, Prestone'a i Guinera.

Cechą kamery jest jej zdolność rozdzielcza, przez którą rozumie się zdolność do rozdzielania linii dyfrakcyjnych, pochodzących od rodzin płaszczyzn, mających zbliżone odległości mię-dzypłaszczyznowe. Można je określić zależnością:

Id- !,w    U2.«>

gdzie: d - średnia odległość międzypłaszczyznowa dwóch rodzin płaszczyzn,

Ad - różnica odległości międzypłasczyznowych,

AS - odległość sąsiednich prążków na dyfraktogramie,

S - promień kamery,

0 - kąt ugięcia wiązki dyfrakcyjnej.

219