bezrobocie utrzymywało się w latach 2004-2010 w Austrii i do 2009 r. także w Wielkiej Brytanii (por. tab. 19).
Tabela 19. Stopa bezrobocia w wybranych krajach UE w latach 2004-2010, w %
Kraj |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
Niemcy |
9,8 |
10,7 |
9,8 |
8,4 |
7,3 |
7,5 |
6,8 |
Austria |
4,9 |
5,2 |
4,8 |
4,4 |
3,8 |
4,8 |
4,6 |
Polska |
19,0 |
17,8 |
13,9 |
9,6 |
7,1 |
8,2 |
9,7 |
SÅ‚owacja |
18,2 |
16,3 |
13,4 |
lid |
9,5 |
12,0 |
14,5 |
Czechy |
8,3 |
7,9 |
7,2 |
5,3 |
4,4 |
6,7 |
7,4 |
Węgry |
6,1 |
7,2 |
7,5 |
7,4 |
7,8 |
10,0 |
11,2 |
Wielka Brytania |
4,7 |
4,8 |
5,4 |
5,3 |
5,6 |
7,6 | |
Irlandia |
4,5 |
4,4 |
4,5 |
6,3 |
6,3 |
11,9 |
13,5 |
Źródło: Eurostat.
W nowych krajach członkowskich UE, w tej liczbie także w Polsce, utrzymywał się i nadal utrzymuje dużo niższy poziom plac niż w krajach „starej" UE-15. Przykładowo, murarz w Austrii zarabia 2200 euro brutto miesięcznie, tj. około 1500 euro netto, a w sąsiedniej Słowacji 750 euro netto, w Polsce tylko około 500-600 euro netto). Mniejsze znaczenie w podjęciu decyzji o wyborze kraju docelowego, w którym Polacy i obywatele innych nowo przyjętych krajów UE poszukują pracy, odgrywają trudniej dostępne informacje o sytuacji demograficznej danego kraju. Przykładowo Niemcy są obecnie krajem, w którym stopniowo przeważają opinie, że nie należy ograniczać napływu pracowników zagranicznych1. Wiąże się to z wysoce niekorzystną sytuacją demograficzną tego kraju, w którym stale zmniejsza się liczba ludności, w tym szczególnie liczba ludzi zdolnych do pracy - z 44,8 min w 2008 r. do około 41 min w 2025 r.2 Powyższa prognoza demograficzna posłużyła różnym ekspertom dla określenia koniecznego napływu do Niemiec imigrantów w wysokości 300-400 tys. osób rocznie. Zdaniem J. Fuchsa, imigracja ta nie rozwiąże problemów niemieckiego rynku pracy, na którym występuje popyt na specjalistów o wysokich kwalifikacjach zawodowych-3. Imigranci ci nie napływają w większej liczbie ani do Niemiec, ani też do innych krajów UE-15. Według danych niemieckiego Instytutu Badania Rynku Pracy - Federalnego Urzędu Pracy (IAB), blisko HZ niemieckich firm zgłasza zapotrzebowanie na specjalistów. Szacuje się, że w Niemczech brakuje około 3 min pracowników, przy czym brakuje przede wszystkim: inżynierów, informatyków (ok. 28 tys. wolnych miejsc pracy), rzemieślników, pracowników służby zdrowia, sprzedawców, pracowników przemysłu ciężkiego oraz opiekunów osób starszych i chorych. Ponadto zatrudnionych może zostać około 50 tys. pracowników do opieki nad osobami niepełnosprawnymi4.
Tabela 20. Emigracja z Polski na pobyt czasowy w tys. osób (stan na koniec roku)
Kraj |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
Wielka Brytania |
150 |
340 |
580 |
690 |
650 |
555 |
Niemcy |
385 |
430 |
450 |
490 |
490 |
415 |
Irlandia |
15 |
76 |
120 |
200 |
180 |
140 |
Holandia |
23 |
43 |
55 |
98 |
108 |
84 |
Wiochy |
59 |
70 |
85 |
87 |
88 |
85 |
Hiszpania |
26 |
37 |
44 |
80 |
83 |
84 |
Źródło: GUS.
Jeżeli chodzi o emigrantów z Polski, to Niemcy chcieliby, aby kierowali się oni przede wszystkim na tereny byłej NRD, gdzie najbardziej brakuje ludzi młodych. Problem jest jednak w tym, że na tych terenach są niższe zarobki aniżeli w bogatych landach RFN, gdzie emigruje aż 86% Polaków przyjeżdżających do Niemiec, niespełna 8% do Berlina, a mniej niż 6% do nowych krajów związkowych, wśród nich do tych graniczących z Polską. Ponadto Niemcy od dawna narzekają na brak informatyków, specjalistów od nowych technologii, którzy wybierają chętniej Stany Zjednoczone niż Europę. Prowadzą nawet w wielu krajach akcje zachęcające informatyków do przyjazdu, ale bez wielkich sukcesów. Także polscy specjaliści nie są taką przeprowadzką specjalnie zainteresowani, gdyż mają dobre wynagrodzenia w kraju, a Niemcy nie proponują im warunków wyraźnie lepszych, skłaniających do rozłąki z rodziną5. Niemcy nie wykorzystują też w należytym stopniu doświadczeń innych państw, które potrafią lepiej sterować napływem pracowników zagranicznych i pozyskiwać pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych6. Tym też można tłumaczyć fakt, że poziom kwalifikacji imigrantów napływających do Niemiec jest wyraźnie niższy niż imigrantów napływających do wielu innych krajów OECD.
Por. K. Zimmermann, Maclit hoch die Tur fur Migranten, http://www.ftd.de; por. także H. Bruecker, Arbeiłsmarktwirkungen der Migration, „Aus Politik und Zeitgeschichte" 2009, nr 44, s. 6-12.
53 Por. z rozdziałem 11:5.
Por. ]. Fuchs, Tickt się, die dcmographische Zeitbombe? „Arbeit" 2005, nr 4, s. 262-263; por. także H. Bruecker, S. Ringer, Auslaender in Deulschland; Vergleichsu>cisc schlechl ąualifizierl, „IAB - Kurzbe-richt" Nuerenberg 2008, nr 1, s. 1-2.
Por. P. Bogacz, Rynek pracy u> Niemczech otwarty dla Polaków, http://www.twojaeuropa.pl; por. także A. Blaszczak, Niemcy czekają na fachowców, „Rzeczpospolita" 31.01.2011.
Zob. G. Kowanda, Teraz Niemcy, „Polityka" 2011, nr 13, s. 44.
Por. O. Schmidtke, Einwanderungsland Kanada - cin Vorbild fiir Deulschland!? „Aus Politik und Zeitgeschichte" 2009, nr 44, s. 25-30; por. także S. Simone i inni, The bat tle for brains: how to attracl talent, Report fort de Fondazione Rcdolfo Debenedctti, Milan 2009.