193 2

cyjny o określonej objętości, wymieniany na nowy w pewnych interwałach czasowych, zależnych od przyjętego schematu postępowania, wynoszący zwykłe około godziny. Powierzchnia otrzewnej wynosi około 1.7 m^:. Przepływ krwi przez otrzewną jest szacowany na 70-120 mi/min. co stanowi niewielką część przepływu nerkowego, wynoszącego około 1100 ml/min; jest to jednen z istotnych czynników limitujących wydajność dializy.

Mechanizm dializy otrzewnowej oparty jest na dyfuzji. Duża wydajność procesu wymaga częstych wymian płynu ze względu na konieczność zachowania wysokiego gradientu stężenia. Kitrens mocznika przy jednogodzinnych wymianach wynosi około 20 ml/min. co odpowiada dobowemu oczyszczaniu rzędu 29 dcm'. Usuwanie wody w dializie otrzewnowej możliwe jest jako proces osmotycznej ultrafiltracji w wyniku zastosowania dużych stężeń glukozy w płynie dializacyjnym. Przy 1.5% stężeniu glukozy ilość otrzymywanego ultraHltratu wynosi 50-150 ml na wymianę: przy 2.5% stężeniu - do 300 ml na wy mianę. Stosowanie glukozy w płynie powo-duje transport znacznych jej ilości do ustroju, co w konsekwencji prowadzi do otyłości i innych ubocznych skutków, np. u chorych z cukrzycą. Dializa otrzewnowa jest możliwa do wykonania praktycznie w każdych warunkach leczenia szpitalnego, w stanach nagłych, wymagających takiej terapii. W leczeniu długotrwałym ta technika okazuje się bardzo pracochłonna i obciążona ryzykiem; jest zastępowana pracą urządzeń wspomagających, zwanych cyklcrami. stosowanych zarówno do dializ wewnątrzszpitalnych. jak i do dializy domowej. Cyklery pozwalają zaprogramować objętość jednej wymiany, czas wyrównania, czas odzysku z otrzewnej oraz liczbę cykli, a także pozwalają zautomatyzować cały proces. Dializa otrzewnowa, mimo swoich ograniczeń, jest metodą z wyboru w przypadkach ograniczenia dostępu do naczyń (małe dzieci) i u pacjentów z zaburzeniami krążenia.

Współczesna dializotcrapia jest bardzo rozbudowaną specjalnością zabiegową. W' 1999 r. na święcie leczonych było tą metodą olcoło miliona pacjentów.

Dzięki postępowi w produkcji różnych typów błon dializacyjnych, które mają coraz lepsze parametry, jak również dzięki postępowi w produkcji elektronicznej aparatury w ^pomagającej powstało wiele wysokowydajnych technik, skracających czas trwania dializy z 8 do 2-3 godzin trzy razy w tygodniu. Jest to szczególnie istotne dla tych pacjentów, którzy lalami uczestniczą w programie długotrwałych dializ i oczekują na przeszczep nerki.

7.11.6. Procesy transportu ładunków elektrycznych.

Zjawiska bioelektryczne

Feliks Jaroszyk. Andrzej Pilawski

W’ organizmach żywych niezmiernie ważną funkcję ma do spełnienia czynność elektryczna komórek, zwana bioelekiryczno^cig. Czynność ta jest odpowiedzialna za pobudliwość komórek nerwowych i mięśniowych, a ta z kolei za przekazywanie informacji. Tansport ładunku elektrycznego jest spowodowany w zasadzie różnicą potencjałów elektrycznych. Ładunek elektryczny może jednak być przenoszony

193