1 (172) 4

toryczny jako pretekst do ukazania obyczajowości okresu, w którym wypadki miały miejsce* Najbardziej popularne jej u-twory to "Paziowie króla Zygmunta" /1909/, "Historia żółtej ciżemki" /1913/, "Krysia bezimienna" /1914/* Powieścią historyczną jest również do dzisiaj wznawiana książka 1* Rydla "Ferenike i Pejsidoros" /1909/. Popularna była praca o wątkach historycznych A. Gruszeckiej pt. "V grodzie żaków"A9E/. Powieść przygodową rozwinął przede wszystkim ¥* Umiński,który w okresie Młodej Polski wydał kilka pozycji* ¥ roku 1895 wydał utwór "Na drugą planetę", uznany za pierwszą polską powieść fantastyczno-naukową* Taką samą odmianą powieści przygodowej stanowi "Samolotem dookoła świata" /19H/* Inny rodzaj książek przygodowych prezentują "Flibustierowie",    "¥

puszczy Kanady" czy •?¥ kraju ludożerców", w których bohaterami są polscy emigranci, zazwyczaj szlachetni, pomagający u-ciśnionym tubylcom, a nawet walczący o ich wyzwolenie* Najwybitniejszym dziełem polskim w tym względzie z przełomu XII i XX w. była jednak powieść H*Sienkiewicza "¥ pustyni i pusz-czy" /1911/, łącząca w sobie zarówno tradycje "robinsonady"i skautingu, jak również polskiej literatury o Polakach wśród obcych według schematu - wszędzie, gdzie przebywają, tęsknią za krajem i wszczepiają otoczeniu swoje umiłowanie wolności* Jako autpr książek fantastyczno-naukowych zasłynął Jerzy Żuławski /1874-1915/• Jego głośna trylogia, to " Na srebrnym globie" /1903/, "Zwycięzca" /1910/ i "Stara Ziemia" /19H/*

¥ warunkach cenzury wartości- patriotyczne najłatwiej było przemycić w książkach przygodo wo-kra j o znawczych. J ako prz^. kład może służyć "Róża bez kolców" /1913/ Z. Urbanowskiej, al