ZAR YS CHEMII KOSMETYCZNEJ
nie wszelkich osiągnięć z dziedziny kosmetyki i kosmctoiogii nie było ani możliwe, ani zamierzone. Autor, zajmujący się na co dzień zagadnieniami leżącymi w obszarze zainteresowań chemii medycznej, nie jest bowiem specjalistą w dziedzinie tak szeroko pojmowanej kosmetyki i związanych z tym zagadnień dermatologicznych. Jednakże brak krajowych opracowań, które lak kompleksowo ujmowałyby tematykę poruszoną w Zarysie chemii kosmetycznej. zainspirował autora do podjęcia próby zapełnienia luki istniejącej na rynku wydawniczym.
Pomimo zasygnalizowanych niedoskonałości opracowania autor wyraża nadzieję, źc Zarys chemii kosmetycznej, nawet w przedstawionej wersji, będzie pomocny magistrom farmacji w ich działalności zawodowej, jak również będzie mógł służyć jako poradnik lekarzom medycyny.
Autor
Kosmetyka jest dziedziną działalności człowieka, służącą zaspokajaniu jego istotnych potrzeb zdrowotnych, kulturowych czy też estetycznych. Bez obawy o przesadę można również stwierdzić, że w obecnej dobie kosmetyki, oprócz pożywienia, wychodzą naprzeciw najbardziej elementarnym oczekiwaniom współczesnego człowieka. Rodzi to ogromny popyt na te artykuły, co kolei sprawia, że dystrybucja niektórych preparatów kosmetycznych odbywa się również poprzez sieć aptek.
Nowoczesna kosmetyka korzysta z osiągnięć wielu różnych dziedzin wiedzy i obejmuje zagadnienia często nawet dość odległe od siebie. Znajduje to odbicie w podziale współczesnej kosmetyki na trzy działy:
- kosmetyka dekoracyjna,
- kosmetyka lekarska, czyli kosmetologia,
- kosmetyka pielęgnacyjna i zachowawcza.
Kosmetykę dekoracyjną można opisać jako sztukę upiększania ciała i podkreślania urody, przede wszystkim kobiecej. Jest to historycznie najstarszy dział kosmetyki. Przykładowo, zabiegi farbowania włosów czy też malowania oczu są praktykowane już co najmniej od 5,5 tysiąca lat, przy czym w przeszłości stosowane do tych celów środki stanowiły nieokreślone mieszaniny ziół i związków mineralnych.
Kosmetologię można natomiast określić jako wyodrębniony z dermatologii kosmetycznej dział wiedzy, zajmujący się przedłużaniem i przywracaniem urody ciała, a zwłaszcza twarzy. Do zadań kosmetologii należy również leczenie stanów chorobowych skóry (łojo-tok, nadmierna suchość skóry, zmarszczki, uczulenia itp.), chorób włosów, ale także likwidacja pewnych wad urody, jak np. zmiana kształtu płytki paznokciowej. Zalecanymi przez kosmetologię sposobami terapii są m.in.: higiena życia i odżywiania, balneoterapia. masaże, metody farmakologiczne oraz kosmetyczne zabiegi chirurgiczne. Poza tym kosmetologia obejmuje ukierunkowane badania z zakresu biologii, mikrobiologii, farmakologii, medycyny i psychologii. W ramach tych przedsięwzięć zwraca się uwagę na różnorodność mechanizmów działania składników czynnych biologicznie występujących w preparatach kosmetycznych, ich synergizm oraz działania niepożądane, co pozwala na optymalizację składu, jak i właściwości produktu finalnego. Suma tych wysiłków musi zostać następnie potwierdzona pozytywną oceną wyników badań dermatologicznych oraz toksykologicznych preparatu zanim wyrób znajdzie się na rynku.
Z punktu widzenia farmaceuty najciekawszym działem kosmetyki jest dział trzeci, zajmujący się zagadnieniami kosmetyki pielęgnacyjno-zachowawczej. Dział ten poświęcony jest przede wszystkim zabiegom kosmetycznym, mającym na celu podkreślenie oraz „wzmocnienie” urody i elegancji dzięki pięknej i zadbanej skórze. Ta gałąź kosmetyki obejmuje zagadnienia higieny ciała oraz wiele miejsca poświęca trosce o zdrowy i ładny wygląd, figurę, zadbaną cerę, włosy czy paznokcie. Osiąga się to za pomocą całego zestawu preparatów kos-
XI
Wstęp