201030Image0128

ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ

pic drugim produkty utlenienia diamin sprzęga się z innym niskocząstcczkowym składnikiem, co prowadzi do utworzenia wysokocząsteczkowcgo barwnego połączenia, zamkniętego w strukturze włosa. Jako składniki sprzęgające się z utlenioną postacią diaminy aromatycznej mogą zostać użyte: nadmiar diaminy zastosowanej we wstępnym etapie farbowania włosów, inna diamina aromatyczna, aminofenol, fenol wiclowodorotlenowy, lub a-naftol. Dobór składnika sprzęganego z utlenioną formą diaminy aromatycznej zależy od oczekiwanych efektów końcowych procesu barwienia włosów.

Przebieg powstawania wysokocząsteczkowych barwników III, V i VI w procesie oksydacyjnego farbowania włosów, na przykładzie 2,5-diaminotolucnu (I), opisano na rycinach

3! I i 312.

Ryc. 311. Synteza barwnika oksydacyjnego (III)

ch₃

NH₂

Na początku zabiegu diamina I (ryc. 311) jest utleniana, zwykle za pomocą nadtlenku wodoru. do diiminy 2-metylo-p-benzochinonu (II, ryc. 311). Następnie w wyniku sprzęgania II z kolejnymi cząsteczkami wyjściowej diaminy I dochodzi do powstania wysokocząstccz-kowego barwnika III (ryc. 311). zawierającego chromofor chinoidowy. Po zastosowaniu do sprzęgania z diiminą II fenolu wiclowodoroticnowcgo w postaci rezorcyny [ 1,3-dihydroksy-benzenu (I V)J oraz diaminy l, reakcje mają przebieg bardziej złożony i prowadzą do wytworzenia mieszaniny barwnych połączeń V oraz VI (ryc. 312).

Jak wynika z ryciny 3I2, diimina 2-mctyIo-p-bcnzochinonu (II) sprzęga się z rezorcyną (IV) i daje barwnik indoanilinowy V, który następnie, w warunkach reakcji z diaminą I, zastosowaną w nadmiarze, tworzy barwnik indoanilinowy VI. Tak więc, dzięki kombinacji odpowiednich fcnylcnodiamin (ryc. 3I0) oraz składników sprzęganych z nimi możliwe jest uzyskanie szerokiej gamy kolorów farbowanych włosów, przy czym efekt całego zabiegu obserwuje się po upływie około 20-30 minut.

Ze względu na dużą podatność składników barwnika oksydacyjnego na utleniający wpływ czynników atmosferycznych, farby takie stabilizuje się dodatkiem związków o właściwościach redukcyjnych [Na^Oj, NaS0₂CH₂0H (rongalit), kwas askorbowy, kwas tioglikolowy].

W odróżnieniu od farbowania trwałego barwienie póhrwałc włosów jest mniej szkodliwe, gdyż proces taki przebiega w warunkach łagodnego środowiska alkalicznego, wywołanego obecnością zasad organicznych i nie naraża włosów na wpływ czynników utleniających. Barwniki stosowane do farbowania półtrwałego są nakładane bezpośrednio na włosy w formie zawiesiny, a w strukturę włosa dyfundują one jedynie w niewielkim stopniu. Z powierzchnią włosa farby takie wiążą się poprzez oddziaływania dipolame pomiędzy barwnikiem a zjonizowanymi grupami karboksylowymi i aminowymi keratyny. Dlatego też podczas mycia włosów farby takie są stopniowo spłukiwane.

W preparatach kosmetycznych do półtrwałego farbowania włosów są stosowane barwniki nitrowe (nitroaminofenole i ich pochodne podstawione w grupie aminowej, nitrofenyleno-diaminy), barwniki azowe oraz antrachinonowe. W barwnikach nitrowych chromoforami są grupy nitrowe związane z pierścieniem aromatycznym, w barwnikach azowych (ryc. 313) rolę chromoforu pełni grupa azowa razem z różnie podstawionymi pierścieniami aromatycznymi, w barwnikach antrachinonowych chromoforem jest natomiast trójpierścieniowy układ antrachinonu (ryc. 313).

Zarówno w połączeniach azowych, jak i antrachinonowych (ryc. 313), pierścienie aromatyczne zawierają podstawniki R (-OH. -NH₂), które pełnią funkcję grup auksochromowych.

W przeciwieństwie do farbowania trwałego lub półtrwałego, przy barwieniu krótkotrwałym nienaturalny kolor włosów utrzymuje się zwykle tylko do pierwszego umycia W zabiegach farbowania krótkotrwałego wykorzystuje się najczęściej wysokocząsteczkowc barwniki anilinowe, nic wnikające do wnętrza włosa, lecz adsorbujące się na jego powierzchni.

Rozdział 14 243