23 6

Opisane dla dermatofitów łańcuchy epidemiologiczne obejmują ludzi, zwierzęta i środowisko. Grzyby rodzaju Trichophyton i Microsporum najczęściej związane są z litosferą.

Gleba - zewnętrzna warstwa litosfery jest rezerwuarem wielu gatunków grzybów. W Europie są to przede wszystkim dermatofity we włosach, w zrogowaciałych komórkach naskórka lub ścinkach paznokci swoich żywicieli. W ziemi zachowują zdolność inwazji w stosunku do człowieka przez wiele miesięcy, a nawet lat. Niektóre z nich, np. Trichophyton mentagrophytes, T. rubrum, Microsporum canis, M. gypseum, w tym tylko środowisku wytwarzają tzw. narządy perforacyjne na ludzkich włosach; stanowi to ważne kryterium różnicujące oraz metodę izolowania szczepów.

Ryc. 2.13. Microsporum canis: 1. dodatni test „przynęty włosowej” in vitro, 2. makrokonidia, 3. strzępka z mikrokonidiami.

Niektóre grzyby określa się jako typowe gatunki geofilne (np. Microsporum gypseum, T. terrestre, Sporothrix schenckii), gdyż wykrywa się je w ziemi różnych kontynentów, zaś rzadko na skórze zwierząt lub człowieka.

Zarażenia dermatofitami u robotników zatrudnionych przy wymianie w ziemi rurociągów wodnych - uznano w Kanadzie i USA za choroby zawodowe, podobnie jak, np. tinea cruris wywołaną przez M.gallinae i tinea barbae - przez T.megninii rozpoznane u techników laboratoryjnych i rolników zajmujących się hodowlami myszy, psów, kotów i ptaków (kury,

48