242 2

Bogdan Rągkowski - BHP w praktyce Rozdział 8

SPAWANIE ŁUKIEM ELEKTRYCZNYM Podstawowe procesy spawania łukowego

Elektryczne spawanie łukowe wykonuje się za pomocą urządzeń - spawarek. Należą do nich:

•    spawarki wirujące (przy czym stosowanie spawarek wirujących powinno być ograniczone do niezbędnych przypadków),

•    spawarki transformatorowe,

•    spawarki prostownikowe jedno- i wielostanowiskowe,

•    półautomaty i automaty spawalnicze.

Wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych

Podczas spawania pracownik narażony jest między innymi na:

•    pyły i gazy spawalnicze,

•    promieniowanie jonizujące,

•    promieniowanie widzialne,

•    promieniowanie ultrafioletowe,

•    promieniowanie podczerwone,

•    pole elektromagnetyczne,

•    wymuszoną pozycję ciała,

•    porażenie prądem elektrycznym,

•    hałas.

Pyły i gazy spawalnicze - spawający łukiem elektrycznym narażeni są na wdychanie pyłów i gazów powstających w hiku elektrycznym, których skład jest zależny od rodzaju spawanego materiału i używanych elektrod. Najczęściej są to:

⁰ tlenki żelaza (pył),

•    tlenki manganu i tytanu (pył),

•    krzemionka (pył),

•    tlenki azotu (gazy),

⁰ tlenek węgla (gaz).

Największe ich stężenie powstaje przy spawaniu we wnętrzu zbiorników i pomieszczeń o małej kubaturze. Narażenie na dymy spawalnicze prowadzi do odkładania się w płucach tlenków metali (głównie żelaza), a także krzemionki, powodując tak zwaną pylicę spawaczy elektrycznych.

Profilaktyka

Dla zabezpieczenia spawacza, szczególnie spawającego łukiem elektrycznym, należy stosować:

•    wentylację ogólną,

•    wentylację miejscową (urządzenia odsysające):

-    odsysanie połączone z oprzyrządowaniem (palniki z odsysaniem stosowane w procesach MIG, MAG),

-    ssawy połączone z tarczami ochronnymi,

-    kabiny spawalnicze,

-    ruszty i otwory odsysające umieszczone w stole spawalniczym,

-    stół z odsysaniem mieszanym,

-    ssawki ruchome ustawiane w dowolnym położeniu,

-    ssawki nieruchome,

•    ubrania robocze,

•    sprzęt ochrony osobistej (okulary ochronne z filtrami, tarcze spawalnicze, maski przeciwpyłowe, fartuchy skórzane, rękawice spawalnicze).

Zasady bezpiecznej eksploatacji spawarek elektrycznych

Pomieszczenia

Pomieszczenia, gdzie odbywa się spawanie łukiem elektrycznym, powinny spełniać następujące wymogi [Q134]:

■ wymiary powinny być takie, jak przy pomieszczeniach spawania gazowego,

•    stałe stanowisko spawalnicze, na którym istnieje możliwość emisji szkodliwych pyłów i gazów, pracodawca powinien wyposażyć w instalację wentylacji stanowiskowej. Wentylacja powinna być tak wykonana, aby wyciąg znajdował się z dołu lub z boku stołu,

•    stosowanie w spawalni stacjonarnych urządzeń do podgrzewania przedmiotów przed lub po poddaniu ich procesom spawalniczym jest dopuszczalne pod warunkiem, że urządzenia te będą wyposażone w wentylację miejscową,

481