282

282

OBRÓBKA PL.ASTYCZNA Laboratorium

charakteryzującycł» się mniejszą plastycznością oraz przy technikach wywołujących duże odkształcenia stosuje się obróbkę na gorąco (w temperaturze powyżej temperatury rekrystalizacji). Dotyczy to najczęściej kucia stopów ż.claza.

Obróbka plastyczna na gorąco w bardzo dużym stopniu /mniejsza naciski niezbędne do kształtowania (opór odkształcenia) oraz zwiększa wartość odkształcenia pękania materiałów, dzięki czemu wielkość stosowanych odkształceń rzadko ogranicza się. Wadą lej obróbki jest:

•    utlenienie powierzchni materiału (straty materiału, trudność uzyskania dostatecznie gładkiej powierzchni);

•    konieczność stosowania naddatków na obróbkę wiórową:

•    konieczność stosowania odpowiednich urządzeń grzewczych znacznej energochłonności.

Obróbka plastyczna na zimno (tj. poniżej temperatury rekrystalizacji) wywołuje umocnienie materiału, a więc obniża zdolność do odkształcaniu i stawia coraz większy opór przy dalszych odkształceniach.

Według podatności na umocnienie metale stosowane do głębokiego odkształcania można podzielić na dwie grupy:

1.    średnio umacniające się o wartości przewężenia Z 0,20 i 0,25: stale 08, 10, 15, mosiądz, wyżarzone aluminium.

2.    średnio umacniające się o wartości przewężenia Z 0,25 + 0.30: stal nierdzewna III18N9T, miedź wyżarzona, stal austenityczna, stopy tytanu.

Słabo i bardzo słabo umacniające się metale nie są stosowane do obróbki ciągnieniem.

Zjawisko umocnienia metali jesi w pewnych przypadkach pożądane np. wzrost wytrzymałości części umocnionych zgniotem, w innych zaś należy je uznać za niekorzystne. Można do nich zaliczyć wyroby otrzymywane w metaloplastyce, które stanowią elementy tylko dekoracyjno-uźytkowe. Jednocześnie dalsze kształtowanie umocnionego materiału wymagałoby użycia dużych sił i mogłoby spowodować naruszenie spójności materiału Te niekorzystne skutki wywołane zgniotem można usunąć stosując międzyoperacyjną obróbkę cieplną odkształconego materiału. Najczęściej stosuje się dwa rodzaje obróbki cieplnej:

•    wyżarzanie odprężające;

•    wyżarzanie rckrystalizującc.