2tom040

2. URZĄDZENIA SPAWALNICZE 82

—    taktowe wyposażone w stół obrotowy pozycjonowany,

—    przelotowe.

Schematy tych urządzeń przedstawiono na rys. 2.61.

Urządzenia komorowe są wyposażone najczęściej w stół zapewniający nie tylko realizację ruchów wzdłużnych x i y, a także umożliwiający mocowanie jednego lub więcej spawanych przedmiotów.

Urządzenia taktowe są przeznaczone do produkcji masowej. Ich komory robocze są dopasowane do spawanego elementu, dzięki czemu czas trwania jednego cyklu pracy jest skrócony do kilkudziesięciu sekund. Urządzenie takie składa się najczęściej z dwóch komór roboczych. W czasie spawania elementu w pierwszej komorze, jest ładowana druga komora. Po zakończeniu spawania w komorze pierwszej, komora druga jest ustawiana automatycznie pod wyrzutnią elektronową.

Urządzenia przelotowe są wyposażone w komory o stopniowanej próżni oraz zespoły umożliwiające przesuwanie przez te komory w sposób ciągły długich elementów, takich jak taśmy, rury lub kształtowniki walcowane. Prędkość robocza, np. przy spawaniu taśm bimetalicznych może osiągać 20 m./min.

2.7.2. Urządzenia laserowe

Urządzenia tego typu należą do grupy wzmacniaczy kwantowych, a zasada ich działania jest oparta na zjawiskach występujących przy wzbudzeniu atomu, jonu lub cząsteczki.

Wzbudzenie polega na przejściu elektronu atomu z niższego poziomu energetycznego na wyższy w wyniku dostarczenia elektronowi energii z zewnątrz, np. w postaci kwantu promieniowania elektromagnetycznego (światła). Następuje wówczas absorpcja energii promieniowania przez atom, który został wzbudzony. Przejście elektronu z poziomu wyższego na niższy jest zawsze związane z wypromieniowanicm energii czyli emisją promieniowania elektromagnetycznego.

Zastosowanie laserów w spawalnictwie jest możliwe dzięki dużej gęstości mocy strumienia światła laserowego. Urządzenia laserowe są stosowane do spawania ciągłego, spawania punktowego i cięcia materiałów, szczególnie o dużej przewodności cieplnej oraz trudnotopliwych. Do spawania i przecinania materiałów o większych przekrojach są używane lasery molekularne N₂—C0₂—Ne dużej mocy, wytwarzające promień laserowy o działaniu ciągłym o mocy kilku kilowatów. Lasery tego typu są stosowane na stanowiskach zautomatyzowanych kompleksowo — łącznie z podawaniem i odbieraniem spawanych elementów. Do spawania i przecinania elementów o większych powierzchniach są wykorzystywane automaty sterowane komputerowo w układzie współrzędnych xy.

Wymiary powierzchni roboczych stołów sterowanych systemami CNC dochodzą do 4,5 x 6 m. Układ optyczny wraz z mechanizmami napędowymi w osiach współrzędnych x i y umożliwia bardzo dokładne przemieszczanie strumienia laserowego skierowanego prostopadle do obrabianego przedmiotu, wg trajektorii zaprogramowanej w pamięci komputera lub na taśmie perforowanej.

WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ

A — powierzchnia okna. m^: C. pojemność, F E — energia, J F — siła, N

I_k    prąd    zwarcia, A

/,    —    prąd    znamionowy,    A

/,    —    prąd    spawania, A

I.    prąd    zagrzewania, A

kr	— współczynnik równoczesności	t	— czas, s
kt	- - współczynnik stabilności łuku	Uo	— napięcie stanu jałowego, V
1	— długość łuku, wysięg ramion, m	U,	napięcie łuku, V
?	— moc, W	' X	— reaktancja, O
p%	— praca procentowa	v>	— kąt przesunięcia fazowego
Q	— ciepło, J	At	droga spęczania
R S	rezystancja, ii - moc pozorna, VA	Aw	droga wyiskrzania

literatura

Książki i publikacje

2.1.    Avnin M.: Synergie control in MIG welding. Metal Construction. Czerwiec 1987.

2.2.    Bpayu M.>L, rioro/tHn-A;ieKcecp T H.: TepMunecKan meopuft j.teKmpoceapounou dyeu. Mockbu. 1951.

2.3.    Czech J., Czwórnóg B.: Cięcie plazmowe powietrzem. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, 1976. Nr 67.

2.4.    Czech J., Czwórnóg B.: Zastosowanie luku plazmowego w spawalnictwie. Prace Instytutu Spawalnictwa. 1979. Nr 5, s. 17 *r 19.

2.5.    Den Onden G.: The electric arc. Philips Welding Reporter. 1971. Nr I.

2.6.    Dobaj Ii.: Maszyny i urządzenia spawalnicze. Wyd. 1. Warszawa, WNT 1994.

2.7.    Dobaj F..: Analiza elektrycznego obwodu spawalniczego przy tyrystorowym sterowaniu procesem spawania w atmosferze dwutlenku węgla. Rozprawa doktorska. Politechnika Śląska, Instytut Podstawowych Problemów Elektrotechniki i Energoelektroniki, Gliwice, 1982.

2.8.    Dobaj F.., Zaremba T., Wypiór W., Czylok K., Lewandowski W.: Prostownik tyrystorowy do zasilania luku spawalniczego w atmosferach ochronnych. Patent Instytutu Spawalnictwa Nr 118668. UP PRL 1983.

2.9.    Dziubiński J., Klimpel A.: Napawanie i natryskiwanie cieplne. Wyd. 1. Warszawa, WNT 1985.

2.10.    Fabian T.. Zaremba T.: Opracowanie wielointcrwałowego układu sterowania na półprzewodnikowych elementach dyskretnych do zgrzewarek punktowych i garbowych o mocy 160 kVA. Praca badawcza Instytutu Spawalnictwa Nr I' B-40, Gliwice 1975.

2.11.    Fabian T., Zaremba T., Przytocki W.: Opracowanie synchronicznego układu sterowania do zgrzewarki kleszczowej o mocy do 80 kV A. Praca badawcza Instytutu Spawalnictwa Nr Fb-31, Gliwice, 1973.

2.12.    Huminitzsch W.: Atmosphara des Lichlsbogen beim C0₂ Schweissen mit Stahldrahtclcktroden. Schweissen + Schneiden. 1974. Nr 8.

2.13.    Kensik R.: Optymalny wybór źródła prądu do spawania ręcznego. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa. 1974. Nr 59.

2.14.    Kensik R.: Eksploatacja urządzeń spawalniczych. Cz. I. Źródła spawalnicze. Częstochowa, Wyd. Politechniki Częstochowskiej 1995.

2.15.    Kołoczek W.. Dobaj E., Zaremba T.: Transformator spawalniczy o opadającej charakterystyce zewnętrznej Patent Instytutu Spawalnictwa Nr 123224 UP PRL 1984.

2.16.    Kołoczek W.: Typoszereg transformatorów spawalniczych. Prace Instytutu Spawalnictwa. 1984. Nr 2/84.

2.17.    Lheurenx G. I., Balotte E.J.: Z> soudage par resistance. Paris, Duuod 1965.

2.18.    Lipa M., Ilolasek J.: Odporoce zuaranie v lise. Bratislava. Slovenske Vydavatclstwo Tcchnickcj Literatury 1962.

2.20.    Majcherek M.: Urządzenie do cięcia plazmowego XCl-30. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa. 1976. Nr 65.

2.21.    Majcherek M., Czech J.: Urządzenie do spawania mikroplazmowcgo typu F'Pl-15. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa. 1974. Nr 57.

2.22. Meyer J. J.: Plasma hot wire surfacing. Welding Journal. 1976. T. 55. Nr 2. s. 97 -r 100.

2.23. Meyer J. J.: Plasma plus hot wirc filier speeds depostition. Welding Design and Fabrication. 1976. T. 49. Nr 4. s. 82-r84.

2.24.    MopaBCKHft B. E.: Ceaptca aKyMy/tupoeaiutou onepeuu. Khcb, Toci mnar 1968.

2.25.    Norrish J.: The aplication of mikroproccssors in welding. Metal Construction. Czerwiec 1987.

2.26.    Pierożek B., Lasociński J.: Spawanie łukowe stali w osłonach gazowych. Wyd. 1. Warszawa. WNT 1987.

2-27. Pilarczyk J.: Spawanie i napawanie elektryczne metali. Katowice, Śląsk 1979, s. 111—126.

2-28. Poradnik inżyniera. Spawalnictwo. Wyd. 1. Warszawa, WNT 1983.

2-29. Schcvers A. A.: Plasma MIG welding. Philips Welding Report. 1975. T. 11. Nr 1, s. 8-MO.

2-30. Vannekcns R.: Plasma MIG surfacing. Revue de la Soudurc. 1976. T. 32. Nr 5, s. 257-^-267.

2.31. Wypiór W., Zaremba T.: Opracowanie synchronicznego urządzenia sterującego na układach scalonych do zgrzewarek małej mocy. Praca btuławcza Instytutu Spawalnictwa Nr Fb-41. Gliwice, 1975.

6*