2tom057

3. APARATY ELEKTRYCZNE 116

i kołowrotów drzwiowych, dziurkowanych i magnetycznych taśm w maszynach cyfrowych, nawijarek, urządzeń techniki medycznej, urządzeń domowych itp.;

—    łączenie transformatorów — zwłaszcza do kąpieli galwanicznych, urządzeń spawalniczych, urządzeń medycznych (np. kardiografów, rentgena), reklam świetlnych z rurami neonowymi itp.;

—    łączenie źródeł ciepła i światła — rezystancyjne źródła ciepła (piece elektryczne, urządzenia grzejne), źródła światła w systemach sygnałowych i zabezpieczeniowych, reklamach świetlnych, obiektach kulturalnych itp.;

—    łączenie obwodów w specyficznych warunkach. Są to przede wszystkim różnego rodzaju odbiorniki w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem, o zagrożeniu pożarowym jak kopalnie, zakłady przemysłu chemicznego, garaże itp. Całkowicie specjalne wymagania stawia się łącznikom używanym w lotnictwie, urządzeniach do badania kosmosu oraz w technice wojskowej.

3.5. Przekładniki prądowe i napięciowe

3.5.1. Wprowadzenie

Przekladnikiem jest nazywany transformator przeznaczony do zasilania przyrządów pomiarowych, przekaźników i podobnych aparatów [3.48]. Stosowanie przekladników umożliwia: odizolowanie obwodów wtórnych nn od obwodów pierwotnych WN, zmniejszenie skutków działania elektrodynamicznego i cieplnego prądów' zwarciowych na przyrządy pomiarowe, znormalizowanie wartości wtórnych prądów i napięć, a zatem ujednolicenie i rozszerzenie zakresów przyrządów pomiarowych lub zabezpieczeniowych.

Poza podziałem przekładników na prądowe i napięciowe rozróżnia się przekadniki pomiarowe i zabezpieczeniowe, napowietrzne i wnętrzowe, wolnostojące i rozdzielnieowe (np. w rozdzielnicach z SF₆). Przekładniki napięciowe są budowane jako indukcyjne i pojemnościowe. Ponadto są również produkowane przekładniki kombinowane, które pełnią jednocześnie funkcje przekladnika prądowego i napięciowego.

3.5.2. Przekładniki prądowe

Przekladnik prądowy — przekładnik, w którym prąd wtórny w normalnych warunkach pracy jest praktycznie proporcjonalny do prądu pierwotnego, a jego faza różni się od fazy prądu pierwotnego o kąt, który jest bliski zeru w przypadku odpowiedniego połączenia [3.48, 3.50], Zasadę działania, schemat zastępczy (przy parametrach strony pierwotnej sprowadzonych do strony wtórnej) i wykres wskazowy przekładnika przedstawiono na rys. 3.23.

Przekładnię znamionową przekladnika prądowego można obliczyć z zależności

K

IN ~

Lł

hs

Ha

w której: I_lN — znamionowy prąd pierwotny; f_2iV — znamionowy prąd wtórny; N_v N₂ — liczba zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego.

Błąd prądowy, wyrażony w procentach, jest określony wzorem

I₂K_iN-I.

A/ = ———-—100

li

Błąd kątowy — kąt fazowy między wektorami prądów pierwotnego i wtórnego, gdy zwroty wektorów są tak dobrane, że w idealnym przekładniku kąt jest równy zero.

Rys. 3.23. Przekładnik prądowy: a) zasada działania; b) schemat zastępczy (sprowadzony na stronę wtórną): c) wykres wskazowy

N_t, N₂ liczby zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego; /,,    — prąd pierwotny i wtórny; Z_<łbt impedancja

obciążenia; X,, X₂, R_v R₂ reaktancje i rezystancje strony pierwotnej i wtórnej; i₀ prąd gałęzi magnesowania Zaczerpnięto z [3.16]

Graniczne wartości błędów przekładników pomiarowych prądowych i napięciowych podano w tabl. 3.9. Znormalizowanymi klasami dokładności przekładników prądowych do zabezpieczeń są klasy 5P i 10P.

Tablica 3.9. Graniczne wartości błędów przekładników pomiarowych prądowych i napięciowych, wg [3.47, 3.48]

Klasa dokładności	Obciążenie S S*	Przekładniki prądowe			Przekładniki napięciowe
		/»	dopuszczalne błędy		U,	dopuszczalne błędy
			±a; %	min		±AU %	±&u min
0,1	0,25 -I	0,05	0.4	15	0,8-1,2	0,1	5
		0.2	0,2	8
		1,0 —1,2	0,1	5
0,2	0,25 — 1	0,05	0,75	30	0.8-1,2	0,2	10
		0,2	0.35	15
		1,0-:-1.2	0,2	10
0,5	0,25-1	0.05	1.5	90	0,8 -1,2	0,5	20
		0.2	0,75	45
		1,0-u	0,5	30
1	0,25 -5-1	0,05	3,0	180	0.8 -1,2	1,0	40
		0.2	1,5	90
		1,0-u	1,0	60
	0,5 — 1	0,5 -1,2	3,0	-	X	X	X
	0,25 — 1	X	X	X	0,8-1,0	3,0	—

^x — nie określa się